,,Is het voorstel ‘besluitrijp’’? vraagt voorzitter Dijksterhuis de raadsleden aan het eind van de vergadering over buitenreclame in Amersfoort. Als zij akkoord gaan kan de gemeenteraad in de volgende raadsvergadering een besluit nemen over het voorstel en komt er 1,6 miljoen euro beschikbaar om binnen een jaar meer dan 160 Amersfoortse bushokjes te vervangen. Want zoals een bouwlocatie bouwrijp moet worden gemaakt om te kunnen bebouwen, moet een raadsvoorstel besluitrijp zijn om over te kunnen besluiten. Dat is in elk geval de theorie…
Zojuist hebben we in de Molendijkzaal geluisterd naar een discussie over digitale buitentreclame in Amersfoort, maar eigenlijk gaat het vooral over het vervangen van de huidige bushokjes in Amersfoort. En wethouder Kees Kraanen heeft grote haast. Nu nog zijn die bushokjes, abri’s, eigendom van Exterion Media. Maar het reclamecontract met Exterion is verlopen en het bedrijf wil de bushokjes binnen een jaar verwijderen en herplaatsen in Groningen en Amstelveen. Daarom moeten er in Amersfoort snel 160 nieuwe bushokjes komen. En tegelijkertijd moet er een nieuw buitenreclamebeleid komen en er moet een nieuwe reclame-exploitant worden gevonden. En daarvoor moet ook nog een aanbestedingsprocedure komen.
De gemeente is in de problemen gekomen omdat men dacht dat de bushokjes konden worden overgenomen. Er leek al een soort gentleman’s agreement. ,,Een jaar geleden stond Exterion op het punt aan ons te verkopen. We waren in verregaande onderhandeling, maar toen kwam er een managementwisseling en zeiden ze ‘Nee, toch maar niet’’’, zegt adviseur Kuhlmann dinsdagavond namens de gemeente. ‘Een strategiewisseling van de huidige exploitant’, noemt hij het. Kuhlmann denkt dat Exterion ook nog een achterliggende reden heeft. ,,Ze willen het nieuwe inschrijvers niet te gemakkelijk maken.’’ Daarom moeten de bushokjes weg. Niet echt duurzaam, vinden veel raadsleden. Maar nood breekt wet.
Wethouder Kraanen ziet de nieuwe situatie als mogelijkheid om meer geld te verdienen aan de buitenreclame in Amersfoort. Als de gemeente zelf de abri's aanschaft, nemen de gemeentelijke reclame-inkomsten enorm toe tot in ieder geval 400.000 euro per jaar, is de verwachting. Daarmee kunnen de aanschafkosten worden terugverdiend. De buitenreclame levert de gemeente jaarlijks in ieder geval 270.000 euro op. Daarmee voldoet de wethouder aan de ‘financiële taakstelling’ van de raad. Kraanen denkt zelfs dat die opbrengst veel hoger kan liggen. En met al dat geld kun je weer leuke dingen doen voor Amersfoort. Maar honderd procent zekerheid kan niet worden gegeven. En het ontbreken van harde financiële gegevens is een van de kritiekpunten die klinkt bij een aantal fracties.
Naast het vervangen van de bushokjes moeten ook buitenreclamevitrines in winkelcentra worden vervangen. Daarvan komen er 38, nu zijn dat er nog 15. Daar staat tegenover dat 62 plattegrondkasten in Amersfoort verdwijnen. Belangrijk is ook de invoering van ongeveer 10 digitale reclamevitrines, waar de gemeente zelf ook ‘zendtijd’ op kan krijgen. Handig voor citymarketing, gemeentelijke mededelingen, amber alerts en ‘crowd control’ bij evenementen.
Maar vanavond gaat het vooral om die bushokjes want de wethouder heeft 1,6 miljoen nodig om die te kunnen vervangen. De vraag of het in gemeentelijk eigendom nemen van bushokjes een gemeentelijke taak is, vindt Kraanen niet belangrijk. Hij is geen ideologisch scherpslijper, maar hij ziet de buitenreclame vooral als gemeentelijk verdienmodel. En bij dit verdienmodel dat gericht is op een maximalisering van de opbrengst, hoort dat de gemeente de bushokjes in eigendom verwerft. Voordeel is dat de gemeente straks zelf kan bepalen hoe de bushokjes eruit komen te zien, met zonnepanelen of met een sedum (gras) dak? Het onderhoud en het beheer van de abri’s worden overigens wel weer uitbesteed en komt te liggen bij de nieuw te contracteren buitenreclame-exploitant.
VVD-raadslid Van Nieuwenhuizen omarmt het plan van de eigen wethouder. De VVD, doorgaans toch vooral bepleiter van privatisering en marktwerking, zit minder strak in de liberale leer, dan het zich sociaal-liberaal noemende D66. De Democraten vinden het geen overheidstaak en wil dat er ook gekeken wordt naar voortzetting van de huidige situatie waarbij de reclame-exploitant zelf de bushokjes aanschaft. Het liefst wil D66 de keuze hebben uit twee modellen. Maar adviseur Kuhlmann zegt dat er geen tijd meer is om twee modellen uit te werken. D66 vindt dat tijdsdruk wordt gebruikt om dit plan er doorheen te jagen. De BPA wil de abri’s niet zelf aanschaffen en vindt dat geen overheidstaak. Ook CDA vraagt zich af waarom de gemeente het ondernemersrisico wil afdekken door 1,6 miljoen te investeren in de aanleg van bushokjes. GroenLinks wil vooral weten hoe het zit met de privacy van de inwoners als er digitale reclameborden komen en hoe de bushokjes duurzaam gemaakt kunnen worden. En raadslid Molenkamp wil dat de winst die gemaakt wordt met buitenreclame, ingezet wordt om diezelfde reclame te verminderen.
Aan het eind van de vergadering is er onduidelijkheid. Veel raadsleden willen verder discussiëren over de voorwaarden voor het buitenreclamebeleid en digitale reclame. Wethouder Kraanen wil best verder praten, maar hij wil nu geld hebben, om verder te kunnen. ,,Het enige waar ik voor kom, is om geld te lenen om abri’s aan te schaffen. Ik wil een ‘Go’ krijgen van de raad om dit in gang te zetten.’ De raadsleden mogen zeggen of het voorstel dan toch ‘besluitrijp’ is. Zes raadsleden vinden dat het geval en vier niet. Het in meerderheid 'besluitrijp' geachte voorstel mag nu door naar de volgende raadsvergadering. Afgesproken wordt om wel verder te praten over het reclamebeleid, maar wethouder Kraanen is een gelukkig wethouder, want hij kan - als de raad straks zijn voorstel goedkeurt - verder…
Besluitvaardig
Besluitvaardig is raadslid Noëlle Sanders. Na 26 jaar lid te zijn geweest van D66, keerde ze een week geleden de partij de rug toe en gaat als onafhankelijk raadslid verder als Lijst Sanders. Voorafgaand aan de feitelijke raadsvergadering, gaat de gemeentebode dinsdagavond op zoek naar een nieuwe plek voor Sanders. Het wordt rechts achterin de raadzaal, pal naast Rob Molenkamp, dat andere afvallige raadslid. Sanders houdt vast aan haar zetel die ze met voorkeurstemmen kreeg. Ze gaat verder als eenmansfractie. D66 houdt vijf zetels over.
Op de vide buiten de raadzaal vertelt Sanders dat zij en D66 ‘gewoon uit elkaar zijn gegroeid’. Landelijk had ze al moeite met het D66-standpunt over het afschaffen van het referendum en over het leenstelsel. Op lokaal niveau is vooral de woningbouw, het belangrijkste twistpunt tussen haar en de D66-fractie. Bij een discussie over mogelijke woningbouw in Park Schothorst was ze woordvoerder voor D66 en moest ze de bouw van zo’n 60 gestapelde woningen in Park Schothorst verdedigen, waar ze zelf tegen was. Er waren ook andere dingen, zoals een motie om een woonplicht van drie jaar in te voeren voor nieuwe huiseigenaren. Haar fractie was tegen, maar zij was voor. ,,Als er te veel dingen zijn, moet je een conclusie trekken’’, zegt ze. Maar haar zetel wil ze niet teruggeven aan D66. ,,Mijn naam is verbonden aan de voorkeursstemmen. Veel mensen hebben op mij gestemd, die anders niet op D66 hadden gestemd hadden. Dat voel ik toch wel als een achterban en die wil ik bedienen.’’ Ze wil nu onder de naam Lijst Sanders gewoon doorgaan als eenmansfractie. Voormalig collega D66 raadslid Dirk Joost van Hamersveld zegt eerst verbaasd te zijn geweest en later boos omdat Sanders haar zetel niet wilde opgeven. Van Hamersveld verzekert dat ‘het vertrouwen onderling’ in de coalitie nog heel sterk is.
Besluiteloos
Een van de eerste wapenfeiten van de Lijst Sanders, samen met ChristenUnie, GroenLinks, CDA en Denk is een amendement op het raadsvoorstel over het bouwplan Parkweelde 3. Het gaat om woningbouw in de omgeving van de Magelhaenstraat in De Kruiskamp. Er worden 240 woningen gesloopt en er worden 400 woningen teruggebouwd. Tachtig procent van die nieuw te bouwen woningen/appartementen valt in de categorie sociale huur. Maar in het amendement wordt er op aangedrongen het aantal sociale huurwoningen in Park Weelde te beperken tot maximaal 240, oftewel 60 procent.
Coalitiepartijen GroenLinks, maar ook de ChristenUnie willen meer differentiatie in de wijk. Dat zou beter zijn voor de leefbaarheid in de buurt.
Het amendement van GroenLinks en ChristenUnie is in strijd met de opvatting van GroenLinks wethouder Janssen. In de Rondevergadering, twee weken eerder, had Janssen juist gezegd het uitstekend te vinden dat er in Park Weelde extra sociale huurwoningen gebouwd worden. Meer sociale huurwoningen op deze plek zouden volgens haar niet tot grote problemen leiden. Gelet op het aantal indieners heeft het amendement de nodige steun in de gemeenteraad. Er is ook al gesproken met de wethouders.
Indiener en ChristenUnie raadslid Dijksterhuis zegt aan het begin van de raadsvergadering plotseling dat uitstel nodig is om overleg te kunnen voeren met woningcorporatie De Alliantie en ‘recht te doen aan alle betrokkenen’. Maar waarom is dat dan niet gebeurd voordat het voorstel 'besluitrijp'werd genoemd? SP-raadslid Smits spreekt van een gênante gang van zaken. Hij vindt het een slecht idee om 80 sociale huurwoningen minder te bouwen en wil geen uitstel. Maar een raadsmeerderheid, steunt Dijksterhuis en vindt het geen probleem het voorstel van de agenda te halen en een maand uit te stellen. Coalitiepartner D66 is niet blij. D66 raadslid Van Hamersveld zegt na afloop nog nooit te hebben meegemaakt dat een onderwerp op deze manier van de agenda is gehaald nadat een meerderheid van fracties eerder in de Ronde bijeenkomst had aangegeven het voorstel ‘besluitrijp’ te vinden. ,,Ik vind dat niet kunnen, maar een meerderheid van de raad beslist.’’
Of het voorstel over een maand echt kans van slagen heeft, hangt af van wat De Alliantie wil en of een raadsmeerderheid het een goed idee vindt minder sociale huurwoningen te bouwen dan nu feitelijk mogelijk is. De wachtlijsten zijn lang en veel Amersfoorters willen een sociale huurwoning. Het wordt dan een afweging tussen een veronderstelde grotere diversiteit of betere leefbaarheid in de wijk of meer sociale huurwoningen in De Kruiskamp.
Intussen illustreert het hoe een ‘besluitrijp’ geacht raadsvoorstel, na politiek gemanoeuvreer zo maar voorlopig kan worden uitgesteld.