drag this to resize,click on image to select

Een duurzame afvalberg

Het nieuwe college van Burgemeester en Wethouders is vol ambities aan het werk gegaan. “We streven naar afvalloos zijn in 2030”. Dat zinnetje in het coalitieakkoord (pag. 8) is om meerdere redenen opvallend. Het roept allerlei vragen en opmerkingen op. In ieder geval opmerkingen die tot enige bescheidenheid aanzetten.

Afvalloos; betekent dit, dat de Amersfoorters in 2030 geen enkel afval meer produceren? Die afspraak lijkt me onhaalbaar. Vooral als we weten dat de Amersfoortse huishoudens op dit moment behoren tot de grootste afvalproducenten van Nederland (daar kom ik nog op terug).

Nee, bedoeld wordt natuurlijk dat Amersfoort in 2030 al zijn huishoudelijk afval scheidt en geschikt maakt voor hergebruik (zeg dat dan ook!). Wat dat betreft is de stad natuurlijk al aardig op weg. Wie op zaterdag langs de Nijverheidsweg-Noord fietst, ziet daar altijd tientallen auto’s met aanhangwagens of volle kofferbakken in de lange rij aanschuiven om de gemeentewerf op te gaan en daar hun afval te dumpen in de daarvoor bestemde containers. Op dit moment wordt al ongeveer de helft van al het huishoudelijke afval gesorteerd. De rest is ongesorteerd restafval.

De stad heeft echter nog een lange weg te gaan. Andere (middel)grote steden hebben in de afgelopen jaren grotere stappen gezet op het gebied van het scheiden van afval. In steden als Nijmegen, Maastricht, Apeldoorn en Almelo wordt 60-70% van al het huishoudelijk afval gescheiden. Organiseren zij de afvalverwerking beter? Hebben zij er meer prioriteit aan gegeven?

Hoe staat het nu eigenlijk met die berg huishoudelijk afval in Amersfoort? Geen woord erover in het coalitieakkoord, dus klaarblijkelijk is er geen probleem. Nu, de onderstaande grafiek helpt ons uit de droom. Amersfoort behoort tot de gemeenten waar per inwoner het meeste afval wordt geproduceerd: meer dan 500 kg. Ter vergelijking, in steden als Nijmegen en Groningen wordt per inwoner 380 à 390 kg. geproduceerd (opvallend is dat in het onderste rijtje allemaal universiteitssteden staan, met uitzondering van Eindhoven en Enschede. Produceren vier volwassen studenten minder afval dan een gezinnetje met twee kleine kinderen?) Per inwoner wordt er in Amersfoort meer dan 100 kg afval meer geproduceerd dan in sommige andere (middel)grote steden. Is dat niet een punt van aandacht? Moet daar niet iets aan worden gedaan?

De coalitie lijkt de oplossing voor de afvalberg vooral te zoeken in hergebruik, in de ‘circulaire economie’. Dat biedt natuurlijk een oplossing, zeker, maar niet de hele oplossing. Hoeveel van ons afval – ook gescheiden – is er in de afgelopen jaren al niet ergens op een stort in Afrika of gewoon in zee terecht gekomen? Moet de inzet van B en W zich niet ook richten op preventie, op een vermindering van de totale afvalberg? Dat dit mogelijk is bewijzen andere steden in Nederland. Een bezoekje of een mailtje aan Nijmegen of Maastricht kan misschien nieuwe ideeën of inzichten bieden.

Nog een laatste opmerking. Het huidige college gaat aan de gang met een ambitie voor 2030. Dat is wel heel gemakkelijk. Met de afspraken die er nu liggen kan de wethouder rustig achterover leunen en zeggen: “mijn opvolgers gaan die ambities wel waarmaken”. Bovendien, over 12 jaar is dit zinnetje allang vergeten en niemand zal er zich druk over maken of de stad die ambitie dan heeft gerealiseerd.

Waarom niet nu al duidelijke afspraken gemaakt om de berg restafval terug te brengen? Anno 2016 produceerde elke inwoner van Amersfoort gemiddeld ongeveer 250 kg restafval. Kunnen we de wethouder vastpinnen op een vermindering van 75 kg per inwoner aan het eind van haar collegeperiode? Het volgende college kan dan ook 75 kg voor haar rekening nemen, waarna er voor het laatste college tot 2030 nog 100 kg overblijft. Lukt het de wethouder niet om die eerste 75 kg te realiseren, dan heeft ze iets uit te leggen. En lukt het wel, dan mag ze wat mij betreft na 2022 als wethouder terugkomen!

Grafiek 1. Huishoudelijk afval in negentien (middel)grote steden in Nederland, in kg per inwoner, 2016 (voorlopige cijfers). Bron: CBS