De afgelopen dagen circuleren in de media allerlei voorzichtig-optimistische berichten over de ontwikkeling van de corona-epidemie. Allerlei cijfers lijken een dalende trend aan te geven: de sterftecijfers, het aantal ziekenhuisopnamen en het aantal patiënten op de Intensive Care. De cijfers voor het aantal nieuwe besmettingen in de provincie Utrecht tonen echter een heel ander beeld: de daling, die sinds eind maart optrad, heeft zich de afgelopen week niet doorgezet. Men kan dus voorzichtig concluderen dat we nog lang niet uit de crisis zijn. De corona-epidemie kan nog wel maanden aanhouden. En een versoepeling van de maatregelen op korte termijn? Verwacht daar niet te veel van.
Sinds het begin van de epidemie verzamelt De Stadsbron het aantal nieuwe geteste besmettingen in de provincie Utrecht. Het RIVM publiceert die getallen elke dag. Geen misverstand, die cijfers geven geen compleet beeld van het verloop van de epidemie. Slechts een klein deel van de bevolking wordt getest, met name zorgpersoneel en mensen die met zwaardere klachten opgenomen moeten worden in het ziekenhuis. Het totale aantal zieken blijft dus buiten beeld. Dat is gebruikelijk bij een griepepidemie; iemand die met lichte ziekteverschijnselen zijn bed induikt en zich niet meldt bij een huisarts blijft altijd onder de radar.
Als we dus rekening houden met deze tekortkoming, geeft het aantal nieuwe positief geteste mensen van dag tot dag het beste zicht op de ontwikkeling van de epidemie. We krijgen dus geen beeld van het werkelijk aantal zieken, maar wel kunnen we trendbreuken constateren: het moment aanwijzen waarop het aantal nieuwe patiënten sneller of langzamer stijgt. Om die ontwikkeling nog iets preciezer te tonen, is in de bovenstaande grafiek ook nog eens het wekelijks voortschrijdend gemiddelde aangegeven. Dat gemiddelde filtert incidentele fluctuaties eruit. Nogmaals, de hieruit resulterende trend suggereert dat de daling van de afgelopen weken tot stilstand is gekomen. Voortdurend worden nieuwe besmettingen vastgesteld en dat aantal neemt niet (meer) af.
En die andere cijfers dan, die we dagelijks – bijvoorbeeld op het journaal – te zien krijgen? Die geven een veel minder getrouw beeld van de ontwikkeling van de epidemie. Het aantal sterfgevallen bijvoorbeeld wordt met grote vertraging bijgehouden, soms van meerdere dagen, en dan nog alleen de mensen die in het ziekenhuis zijn overleden (in Amersfoort tot nu toe 17 geregistreerd). Het aantal ziekenhuisopnamen of patiënten op de Intensive Care-afdelingen is zo’n ander getal (op dit moment liggen er 31 patiënten in het Meander MC, waarvan 15 op de IC). Dat cijfer is een prima maat voor de nood in de ziekenhuizen, maar geeft geen indicatie voor de ontwikkeling van het aantal zieken. Het laat namelijk alle zieken buiten beschouwing, die thuis in quarantaine zitten. Dat aantal is een veelvoud van het aantal ziekenhuispatiënten. De regio Eemland (Amersfoort, Baarn, Bunschoten, Eemnes, Leusden en Soest) telde gisteren 334 positief geteste mensen; 99 mensen waren daarvan in het ziekenhuis terecht gekomen (waarvan al liefst 35 mensen waren overleden). Ongeveer twee derde van het aantal positief op corona geteste mensen zit dus thuis. Om maar te zwijgen van alle mensen die niet getest zijn, maar wel (lichte) coronaverschijnselen vertonen.