Enige overpeinzingen na de bijeenkomst “In het teken van Armando”.
Komt er een moment waarop Amersfoort, in de persoon van het bestuur, dat wil zeggen College van Burgemeester en Wethouders en gekozen raadsleden, zichzelf een cultuurverandering toestaat? Komt er een moment waarop het bestuur de kunsten als zodanig gaat waarderen, een moment waarop het zegt dat niet alleen economie de grondslag voor een samenleving is, maar dat kunst dat eveneens is? Komt er een moment waarop het bestuur niet alleen nadenkt over kunst als consumptie-artikel, dat bijdraagt aan het spekken van de kas, maar dat kunst en daarmee de kunstenaars óók het zuurdesem voor een samenleving vormen? Gaat dat moment ooit komen?
Je behoort tot het politieke establisment. Dat kan gebeuren. Dat menig ander land anders tegen de kunsten aankijkt dan het bestuur in dit kikkerlandje kan je niet deren. Natuurlijk niet. Er moet geld in het laatje. Dat telt. En verdorie. Plotseling overlijdt een van de belangrijkste kunstenaars met Amersfoortse roots. De kunstenaar die het bestuur net de deur heeft gewezen. Zoals Arjeh Kalmann zei: met de rug gekeerd naar kamp Amersfoort, met de rug gekeerd naar Armando. Het zwarte verleden proberen niet onder ogen te komen. Daar zit je dan als bestuurder. Uitgerekend die kunstenaar gaat dood. En uitgerekend van die kunstenaar heb je als bestuur een grote schenking in beheer. Hoe moet je nu verder? Uitgebreid stilstaan bij zijn dood, terwijl je hem net de bossen in gestuurd hebt? Een loco-burgemeester sturen die verder niks kan zeggen? Afwezig zijn, zoals de meeste raadsfracties, dan wel woordvoerders kunst? Dilemma.
Amersfoort en levende kunstenaars: het is een moeizame relatie. Er is ook sprake van een patstelling. Met als ene uiterste de neoliberale wind die weer miljoenen wil uitgeven aan een nieuw museum, omdat dit op langere termijn het spekken van de kas betekent. En als andere uiterste de kunsten én de kunstenaars die zonder perspectief op een goed gevulde beurs toch blijven doorgaan omdat onbegrip nog niet betekent dat hun werk zinloos is: alles van waarde is weerloos. Uitgesproken door een dichter die op jonge leeftijd gebiologeerd was door het nazisme. Maar, zoals zijn biograaf Hazeu opmerkte, Lucebert neemt wraak op de oorlog. Wraak op zichzelf. Lucebert vindt middels de kunst de weg om nieuwe wegen te exploreren. Het is niet de kunst die afdaalt tot het algemene, voor iedereen behapbare. Het is de kunst die nieuwsgierig maakt naar het andere, naar het nieuwe, die kunstenaars als Lucebert andere wegen laat inslaan.
Amersfoort en Armando. Amersfoort en de kunstenaars. Waar is de weg naar een inspirerend samengaan?