Trek een lijn over het emplacement, precies haaks, gezien vanaf de 'de Berg' richting Palmbuurt, en je komt uit op ‘de Heuvel’. Daar, waar de
sporen elkaar ontmoeten, staat op een lichte verhoging van het rangeerterrein Post VI: een pareltje van het spoor. Post VI heeft jarenlang dienst gedaan als seinhuis voor het
rangeerbedrijf van de spoorwegen. Terwijl het Soesterkwartier ’s nachts op één
oor lag, waakte het seinhuis en deden de
rangeerders hun gevaarlijke werk. Ze dirigeerden, gezien vanaf de Heuvel, de wagons
naar de juiste sporen.
(Het
Volk, 23-02-1926)
DNA
Historisch
gezien, zo zou je het wel kunnen zeggen, zit het rangeren in het DNA van het Soesterkwartier. Niet zozeer vanwege
het levensgevaarlijke beroep dat rangeerders uitoefenen, en ook niet vanwege de belangrijke positie van
het uitgestrekte Amersfoortse rangeerterrein. Amersfoort was immers vroeger het knooppunt voor alle vervoer van
goederen per spoor in midden-Nederland. Het is
vooral te danken aan de doffe harde knallen in de nacht. Die werden veroorzaakt
door de wagons als ze bij het afdalen van de heuvel tegen de de stilstaande, reeds gekoppelde delen van de trein aanbotsten. Die
geluiden zijn inmiddels vervlogen. Je bent wel een echte Soesterkwartierder, als
je nu nog ‘s nachts wakker schiet en denkt: “wat is er toch, waarom is het zo stil!”
Gehannes met procedures en bestemmingen rampzalig voor het voortbestaan van Post VI.
In 2013 heeft Siesta (Stichting voor Industrieel Erfgoed Amersfoort) een verzoek
ingediend bij de gemeente Amersfoort om Seinpost VI inclusief de heuvel waarop
het seinhuis staat op de gemeentelijke monumentenlijst te plaatsen. Het
ensemble staat in 2015 vermeld als “gemeentelijk monument in procedure” op de
monumentenlijst onder nummer 50304 GMp (Spooremplacement Seinpost VI met rangeerheuvel).
Halverwege 2016 is er door de gemeenteraad een masterplan Wagenwerkplaats, alsmede een startnotitie Bestemmingsplan vastgesteld. Het was
toen de bedoeling om het gehele spooremplacement en het daarbij aansluitende
terrein inclusief de Wagenwerkplaats op te nemen in een nieuw bestemmingplan.
Het ligt er maar aan hoe je het formuleert: “Naast de herontwikkeling van de
Wagenwerkplaats legt het bestemmingsplan de bestaande situatie in de omgeving
daarvan vast. Daarbij gaat het vooral om het gebied van het aansluitende
spoorwegemplacement, bestaande uit het rangeerterrein, opstelterreinen (waaronder
Bokkeduinen), doorgaande sporen en het stationgebied met perrons en traversen
alsmede de gebouwde functies ter weerszijden van het Piet Mondriaanplein. Ten
noorden van het Piet Mondriaanplein en het zuiden van de Soesterweg zijn
woningen en lichte bedrijvigheid en horeca-inrichtingen gelegen. Ten zuiden van
het Piet Mondriaanplein ligt de stationshal met een veelheid aan functies,
zoals kantoren, een meetingpoint, detailhandel, horeca en opleidingscentra.” *1)
Tekening
Eric Mochèl
Omdat NS plotsklaps nieuwe plannen had met een gedeelte van
het emplacement moest nog geen half jaar later, alles ineens worden opgeschort. Het werk moest worden overgedaan. Dinsdag 9 juli 2019 wordt over het bijgestelde masterplan en de startnotitie een nieuw
besluit genomen. Eerst nog werd duidelijk gemaakt dat het in het masterplan en dus ook in het nieuwe bestemmingsplan nu alleen maar om de Wagenwerkplaats zou gaan, maar uit de plannen die op 9 juli voorliggen blijkt dat het spooremplacement toch ineens weer wel onderdeel uitmaakt van het nieuwe op te stellen bestemmingplan. Een beetje vreemd en het roept ook de vraag op, of er wel een degelijk vooronderzoek heeft plaatsgevonden naar de erfgoedwaarde van de diverse gebouwen op het emplacement. Mij is daarover niets bekend.
Wat de toekomst van Post VI betreft ziet het er nu bar slecht uit.
Aangezien eigenaar Pro Rail het gebouw niet meer wenst te onderhouden is de toekomst van het gebouw ongewis. In de afgelopen jaren is er wel gedelibreerd over mogelijkheden om het seinhuis te verplaatsen naar de Wagenwerkplaats. Er werd uiterst geheimzinnig over gedaan. Maar Sinterklaas is er van door en Pro Rail wordt
noodlijdend genoemd. Hoewel in een concepttekening van het masterplan mogelijke plaatsen al stonden ingetekend, komen deze in het voorstel waarover 9 juli
wordt besloten niet meer voor. Er is genoeg reden om tegen de leden van de Gemeenteraad te zeggen, zich eerst nog eens hierover te bezinnen voordat men blijmoedig en blindelings akkoord gaat met het verzoek dat dinsdag wordt voorgelegd. Ik doe hierbij een dringend beroep op u allen om alles te doen wat nog kan om dit unieke Amersfoortse spoorerfgoed, inclusief de Heuvel te behouden voor het nageslacht.
*) Voor het Masterplan Wagenwerkplaats 2016. Zie: https://amersfoort.notubiz.nl/document/3555954/2 Zie verder: Amersfoort.nl/wagenwerkplaats