Moria = murder
Ook vandaag, zondag 1 maart, loop ik mijn dagelijks rondje door het centrum van Mytilini. Ik loop langs een buurtkerk, uit de luidsprekers klinkt het gezang van de voorzanger. Vandaag heb ik besloten een bezoek te brengen aan de prachtige basiliek.
Buiten kom ik veel bedelaars tegen. Binnen zit de kerk vol met jongeren, families met kinderen en oude mensen. De aandacht is groot, de eucharistie is in volle gang. De priester deelt de wijn uit aan jong en oud met dezelfde lepel, zonder deze tussendoor te reinigen. Zijn wij misschien te angstig geworden, vraag ik me af? Coronavirus of niet, de bezoekers hebben zich niet laten weerhouden naar de dienst te gaan. Om tien uur komt de volgende groep mensen binnen en begint het ritueel opnieuw. De gezichten staan ernstig. Er wordt nauwelijks tussendoor gesproken.
Is er nog licht in deze donkere periode?
Na het bezoek aan de basiliek wandel ik verder en kom opvallend meer vluchtelingen tegen dan op eerdere dagen. In wezen hebben de locals niet zo veel tegen hen. Beiden hebben hetzelfde belang, een snel vertrek van de vluchtelingen.
Hoop verliezen is het laatste wat je moet doen. Ik ben er van overtuigd dat er een beweging van onderaf gemobiliseerd moet worden. De lokale bevolking heeft dat deze week duidelijk gemaakt aan de regering in Athene.
In de grote landelijke dagbladen verschijnen gelukkig nu meer artikelen over Lesbos. De aanleiding is de recente confrontatie van de lokale bevolking met de oproerpolitie uit Athene. De spanningen zijn nog steeds voelbaar. Deze zullen de komende tijd verder oplopen want Erdogan heeft besloten de Turkse grenzen met Europa voor vluchtelingen open te zetten. Ook de spanningen in het kamp lopen verder op, gevoed door valse geruchten die in Moria de ronde doen.
Begin van het weekend
Vrijdagavond was het weer raak. Die dag was het ‘payday’. Voor een aantal aanleiding om zich klem te drinken. Voor anderen om hun lotgenoten te beroven. Een grote groep mensen stond bij de ingang van de politiepost langdurig te zingen en te schreeuwen dat zij naar Athene mogen. Zij wilden gezamenlijk optrekken naar de haven van Mytilini. De politie heeft een blokkade opgericht om dit te voorkomen.
Er waren veel vechtpartijen. In korte tijd werden 14 mannen met ernstige steekwonden bij ons binnengebracht. Dat gaat altijd gepaard met veel lawaai en misbaar van de begeleiders. Twee waren er slecht aan toe. Als tegelijkertijd meer dan 4 slachtoffers worden binnen gebracht, hebben wij een capaciteitsprobleem in de polikliniek. Daarom werden alle andere patiënten weggestuurd. Met de aanwezige krachten hebben wij de bloedingen gestelpt en getracht de ernstig verwonde mensen te stabiliseren. Deze ernstig verwonde patiënten worden zo snel mogelijk met de ambulance naar het hospitaal in Mytilini overgebracht. Dat geeft - gezien de afstand en andere factoren - een forse vertraging. U begrijpt dat de kans op onnodige slachtoffers aanzienlijk toeneemt.
Tenslotte werd een jongen van twaalf jaar binnengebracht die alleen reist. Een zogenaamde ‘minor’. Hij is suïcidaal. Heeft van iedereen in zijn omgeving afscheid genomen. Hij kan de barre uitzichtloze situatie niet meer aan en zegt 5 slaaptabletten flunitrazepam - merknaam Rohypnol - te hebben ingenomen. Dat gevaarlijke middel wordt bij ons al jaren nauwelijks meer voorgeschreven. Via mijn dochter heb ik van het RIVM vernomen dat de jongen naar het hospitaal verwezen moet worden wegens het gevaar op plotse forse ademhalingsproblemen. Wat een tragiek.
Huis aan de rand van Mytilini. De oneliner geeft kort en krachtig de sfeer weer in het kamp.
Waarom deze uitvoerige uiteenzetting?
Eerder in deze serie heb ik aangegeven dat elke druppel op de gloeiende plaat telt. Door de enorm toenemende aantallen patiënten ligt er grote druk op de capaciteit van onze kleine spoedpoli. Op Lesbos zijn ruim 80 NGO’s die in allerlei vormen hulp en bijstand aan de vluchtelingen bieden. De stichting Bootvluchteling is de enige NGO die spoedzorg levert in de avonduren. Zij zijn nu vijf jaar daar actief. Ze hebben niet kunnen voorzien dat de stroom vluchtelingen in korte tijd zo dramatisch zou toenemen. Wat kunnen zij nog meer verwachten? Dit vraagt dringend om aandacht.
In de afgelopen periode heb ik gezien hoe al deze vrijwilligers zich met hart en ziel inzetten om het leed van deze mensen iets te verzachten. Maar het is dweilen met de kraan open.
Voor vluchtelingen onderweg staan sowieso de mensenrechten nog meer onder druk. Het lijkt wel of zij helemaal geen rechten meer hebben. Hier moet een vuist gemaakt worden, dat gaat de Stichting Bootvluchteling ook doen. Met alle macht de schending van de mensenrechten aan de orde stellen en de medische zorg op het eiland verbeteren. De huidige toestand voor deze vergeten mensen is onze beschaving voorbij!
Collega Adriaan van Es, ook oud-huisarts en afkomstig uit Amersfoort, heeft na zijn laatste bezoek in november 2019 hier al aandacht voor gevraagd. Zie ook zijn schrijfsels voor de Stadsbron onder het kopje “
Grensdokter op Lesbos”
Deze week is een artikel in het Medisch Contact verschenen waarin Van Es zijn plannen uiteenzet om de Europese Unie via bestaande verdragen te dwingen een eind te maken aan de mensonterende situatie in de vluchtelingenkampen op de Griekse eilanden. Inmiddels zijn er 25 vrijwilligers die zijn visie ondersteunen. Ik ben ook een van hen.
Hopelijk kan dan toch nog de lente uitbreken op dit prachtige eiland!
- UPDATE -
Gerrit Sepers heeft zondag rond 15.00 uur gemeld dat beide wegen naar Moria geblokkeerd zijn door groepen mensen. De vrijwilligers kunnen het kamp niet bereiken en hebben het advies gekregen thuis te blijven. De polikliniek blijft vandaag gesloten.
Lees alle afleveringen in het dossier "Vergeten Mensen"
bijsluiter
Tot medio 2014 was Gerrit Sepers huisarts in Amersfoort. Nu draait hij regelmatig spreekuren op de Kruispost in Amsterdam voor ongedocumenteerden, thuis- en daklozen.
Hij is voor de eerste keer ruim twee weken op Lesbos en vindt dat best spannend. Hij realiseert zich dat zijn werk daar niet meer is dan een druppel op een gloeiende plaat. “Maar elke druppel telt.”
Regelmatig zal hij zijn indrukken aan de Stadsbron melden, nadat eerder de Amersfoortse huisarts Adriaan van Es dat al deed (zie onder Dossiers: Grensdokter op Lesbos). Sepers hoopt dat zijn stukken ertoe bijdragen dat de vluchtelingen op Lesbos die momenteel onder onmenselijke en onacceptabele omstandigheden verkeren, niet worden vergeten. En dat hun situatie misschien iets kan verbeteren.