Op de avond voor de Tweede Kamerverkiezingen mag de Amersfoortse gemeenteraad zich weer eens buigen over de zaak-Vahstal. Dat zal een wonderlijk avondje worden. Zelfs de overwegingen over de wettelijke rente zijn geheim, blijkt uit een voorbereidend document.
Het zint de gemeente Amersfoort niet, maar bouwer en ontwikkelaar Vahstal heeft recht op schadevergoeding volgens de arbitrage-uitspraak die sinds eind december op het gemoed van het stadsbestuur drukt. Bij zulke vergoedingen in ondernemingskwesties speelt altijd de wettelijke rente een rol. Die bedraagt 8 procent, omdat het ook een soort schadevergoeding is voor de gevolgen van trage betaling, en dat tikt aan.
Of is het geen 8 procent? Uit het antwoord op twee feitelijke vragen van Menno Fousert van Amersfoort2014 is af te leiden dat de wethouders Hans Buijtelaar en Willem-Jan Stegeman denken dat hun stad onder de wettelijke rente uit kan komen. Niet dat de tekst van het antwoord zichtbaar is, maar de vraag wijst in die richting.
Heel ander tarief
Denken de wethouders terug te vallen op de 2 procent voor transacties tussen particulieren? Of zou er speciaal voor de zaak-Vahstal een heel ander tarief moeten gelden? Wat het ook is, elke vermindering van die 8 procent scheelt nogal op een schadeclaim van enkele tientallen miljoenen euro’s.
Daar zijn dan wel hele sterke argumenten voor nodig, net zoals voor een poging om de hele uitspraak onderuit te halen. Hoe denkt Amersfoort te ontsnappen? Dat is de vraag waar de gemeenteraad vorige week achter gesloten deuren ook enige tijd over sprak. Er is een verslag beloofd voordat de kwestie weer op de agenda staat, maar dat document moet eerst door de gemeenteraad worden goedgekeurd. Zolang dat niet is gebeurd, mag niets uit de geheime vergadering besproken worden in de openbaarheid. En in het nieuwe A4’tje dat morgen op de agenda staat, is het hele antwoord op die ene cruciale vraag naar ‘een onderbouwing van de hoogte van de wettelijke rente’ geheel zwartgelakt.
Van het papier wordt de stadsbewoner dus weinig wijzer, en hoe zit dat met de politieke vertegenwoordigers? De geheime vergadering is geboycot door de BPA: die vindt het de hoogste tijd om de vlag te strijken en met Vahstal de schade gezwind uit te onderhandelen.
De fracties die er wel waren, zijn gebonden aan geheimhouding over de inhoud. Daarom heeft De Stadsbron een aantal fractievoorzitters (Vahstal is chefsache) gevraagd of er inclusief de geheime informatie nu genoeg materiaal is om te oordelen. En hoe zwaar die geheime informatie weegt bij hun oordeel.
Alweer een lastige vraag.
Genoeg informatie is er voor coalitiepartij GroenLinks, dat met een volmondig ja antwoordde. Ook SP en Amersfoort2014 zijn in principe afdoende geïnformeerd. Het CDA is op het moment van schrijven nog aan het vergaderen. D66 appte nog niet terug, evenals de PvdA. Maar ere wie ere toekomt: VVD-voorman Maarten Flikkema, die in de openbare vergaderingen over Vahstal meestal weinig woorden heeft, kwam dit keer met een uitgebreide reactie.
Nuttig en van toegevoegde waarde
,,Voor de VVD was de informatie uit de geheime vergadering nuttig en zeker van toegevoegde waarde voor het vormen van een advies. Het lastige is dat naast de geheime feiten, een voorspelling over hoe een eventueel proces zou verlopen puur gebaseerd is op meningen van de experts. Het is nu een kwestie van afwegen of de extra kosten van procederen zullen resulteren in een lagere kosten voor de gemeente.” En Hans Bol van de ChristenUnie: ,,We hebben voldoende informatie om een uitspraak te doen. Maar we zijn geen juristen, dat maakt vooral dat we ons realiseren dat het ontbrekende niet geteld kan worden. We weten dus niet zo goed wat we niet weten.”
Zouden sommige partijen spijt hebben dat ze vorige maand niet meegingen met het idee om een eigen juridische expert in te huren voor de gemeenteraad, als tegenhanger van de advocaten die al jaren voor het college op deze zaak zitten? Fousert van Amersfoort2014: ,,Door dat niet te doen hebben we onze eigen positie als raad verzwakt. Die advisering had nu goud waard geweest, een gemis op dit moment.”
Weinig aan veranderd
Voor Fousert en Smits weegt de geheime informatie niet bijzonder zwaar; zij maakten zich al zorgen over de wens van het college om verder te procederen en daar is weinig aan veranderd. Voor de stemverhoudingen blijft, zoals meestal, cruciaal of de coalitie de rijen gesloten houdt. Ofwel: gaan GroenLinks, VVD, D66 en ChristenUnie mee met de expertise van ambtenaren, advocaten en wethouders?
Voorspelling: dat gaan ze doen. En voor zover ze het proberen uit te leggen binnen de marges van de geheimhouding, wordt het publiek weinig wijzer over hun argumenten en redenering; want, is de mantra, elke snipper informatie over de gemeentelijke strategie speelt de tegenpartij in de kaart.
Tweede voorspelling: op die manier zijn Amersfoort en Vahstal nog lang niet van elkaar af. Immers, de juridische route betekent dat er keer op keer bij de rechter kaarten op tafel komen te liggen die het humeur van de overlegpartner er niet beter op kunnen maken.
Schrale troost voor de Amersfoorters die nog een paar jaar geduld hebben en dan de rekening gaan betalen: vrijwel alles wat nu geheim is komt wel een keer naar buiten.