tags:
1 reactie

Stadsranden 11 Hooglanderveen

door Robin Bruinsma en Rob Gerritsen
3 maart 2021om 15:48u

Het tuinpad van de vader van Wim Sonneveld is in Hooglanderveen een doorsteekje van het oude dorp naar het nieuwe Vathorst. Een sluippaadje. Het station ligt binnen handbereik. Dat station Vathorst had evengoed of misschien zelfs nog wel beter station Hooglanderveen kunnen heten, want het – in carnavalstijd zo genoemde – Turfgat ligt al ruim anderhalve eeuw aan de spoorlijn van Amersfoort naar Zwolle en Vathorst komt net kijken.

De spoorwegovergang vormt de grenspost tussen het centrum van Vathorst en Hooglanderveen. Oostwaarts aan het einde van de centrale Van Tuyllstraat ligt de andere uitgang, een tunnel onder de A28. Eenmaal daar onderdoor ben je op Nijkerks grondgebied. Je moet dan wel in de bus of op de fiets zitten, want voor auto’s is inrijden verboden.

De Hanzetunnel, een paar honderd meter zuidelijker, is sinds de inkapseling van Hooglanderveen door Vathorst de hoofdontsluiting. En of twee tunnels nog niet genoeg zijn, komt er in de loop van dit jaar nog eentje bij ter hoogte van de velden van voetbalvereniging Hooglanderveen. Deze Veentunnel is bestemd voor het langzaam verkeer als onderdeel van een snelle fietsroute van Amersfoort naar Nijkerk.

Het NS-station kwam er dankzij Vathorst en werd in 2006 in gebruik genomen. Ooit, aan het einde van de negentiende eeuw, stonden op ongeveer die plek een halte en spoorhuis. Hooglanderveen omvatte toen niet meer dan wat verspreid staande schamele huisjes en boerderijtjes. 

Het dorp kreeg een gezicht en vet op de botten in het decennium na de Eerste Wereldoorlog. De nog altijd dominante St. Josephkerk stond er al. Hendrikus van Beek en zijn zus Maria Agatha verdienden een plekje in de hemel door er hun landerijen voor vrij te maken. Vervolgens zou pastoor Brenninkmeijer zich ontpoppen als een doortastende bouwpastor.

Hooglanderveen is altijd een hecht en zelfvoorzienend dorp geweest en bleef dat ook na de inlijving in 1974 door Amersfoort. Het dorp groeide mondjesmaat, behield zijn karakter met behalve de kerk de al even beeldbepalende Eemstroom, het gebouw van de coöperatieve landbouwvereniging, dat evenwel na een dramatische daling van het aantal leden midden jaren 80 overbodig werd en tegen de vlakte ging.

De zusters van de congregatie Dochters van Onze Lieve Vrouw van het Heilig Hart leek eenzelfde lot beschoren. Ze waren geworteld in Hooglanderveen en er net zo onlosmakelijk mee verbonden als de Coöperatie. Illustratief voor de gemeenschapszin en solidariteit van Hooglanderveen waren de acties tegen het dreigende vertrek van de twee laatste zusters, Geziena en Adriana-Marie, die door het moederhuis werden gedwongen naar Tilburg terug te keren. Dat onheil kon op het nippertje worden afgewend. Ze mochten in het nieuwe woonzorgcentrum naast de kerk blijven wonen en gingen onverdroten door met hun goede werken.

Geziena en Adriana-Marie maakten de metamorfose van Hooglanderveen voor een deel nog mee. Ook al streed de plaatselijke belangenvereniging nog zo furieus voor behoud van de identiteit en het karakter van het dorp, zij kon een omsingeling door Vathorst, de vinexwijk die vanaf 2001 in gestaag tempo werd ontwikkeld, niet voorkomen. Het pleidooi voor voldoende groen resulteerde wel in het Maleweteringpark, geliefd bij spelende kinderen en honden en kinderen en honden zijn er voldoende in Hooglanderveen dankzij de komst van al die gezinnen.

Vergrijsd is het dorp dus zeker niet, integendeel. De Sint Josephschool begon een tweede leven in een prachtige accommodatie. Hooglanderveen is anno 2021 een levendige wijk van Vathorst met in het oudere deel de optische kernmerken van een dorp. Er wonen bijna 5000 mensen en als corona geen roet in het eten had gegooid, zouden de Turfstekers er heus wel carnaval hebben gevierd.

Hooglanderveen St. Josephkerk

aflevering 11 foto 2.jpg

aflevering 11 foto 3.jpg

aflevering 11 foto 4.jpg

bijsluiter

Robin Bruinsma is journalist en heeft onder meer het boek Meer dan zerken en urnen over begraafplaats Rusthof geschreven. Rob Gerritsen heeft de foto's gemaakt in het in 2018 verschenen boek over Den Treek-Henschoten, getiteld Een familielandgoed ontsluierd. Van hun serie Stadsranden wordt eind dit jaar een expositie ingericht in het Rietveldpaviljoen in Amersfoort. 

(maak u bekend met uw volledige naam)

opmerkingen

Steun de Stadsbron!

U steunt ons met een gift via IDeal al met een bedrag vanaf 2 euro per artikel.

Draag bij!