5 comments

Stadhuisdiscussie 3

by Joke Sickmann
October 15, 2019at 6:01PM

stadhuis 2.jpg
(foto archief Eemland, 13-11-1978)

Zicht vanuit het stadhuis van Amersfoort op de polikliniek van de Lichtenberg (links) en de huizen aan de Torenstraat. Ervoor het bouwterrein van de Amersfoortse Courant kort na de sloop van het oude politiebureau op deze plek en de Molenstraat. Geheel rechts de Stadsring.

Tel uit je winst. Niet iedereen wil dat het Stadhuis verplaatst wordt

September 2019.  Bij de eerste raadsvergadering van het nieuwe seizoen,  is er in een informatieve ronde door de nieuwe supervisor voor de ontwikkeling van het gebied langs Eem en Spoor toelichting gegeven op de ’Variantenstudie Toekomst Stadhuis’. *1)  Ik had met spanning uitgezien naar dit moment, maar de reacties van de raadsleden op de presentatie vielen me wat tegen. Waar was de bevlogenheid die je bij de bespreking van zo’n belangrijk onderwerp toch wel zou mogen verwachten? En zou de verstrekte informatie wel voldoende zijn om de gemeenteraad te kunnen gidsen  naar een verstandige keus?   Mijn twijfel draagt bij tot de vraag of Amersfoort er wel goed aan doet om een stadhuis op het Trapezium te bouwen.

Twijfels en de vraag naar het waarom van verplaatsing

Ik stel de vraag naar ‘het waarom’ van de nieuwbouw zo nadrukkelijk, omdat de laatste jaren bij het voorleggen van de verschillende varianten geen enkele keer wordt verwezen naar het onderzoek over de herontwikkeling van het Stadhuisgebied in de eerste tien jaar van deze eeuw.

Op de website van de gemeente staat alleen: ‘het bestaande stadhuis voldoet niet meer aan de gebruikswensen, heeft sterk verouderde installaties en is verre van energiezuinig. In dat licht is eerder (in 2017) besloten tot een sobere en doelmatige renovatie. In 2018 werd er meer asbest aangetroffen dan verwacht, waardoor de geplande renovatie duurder werd. Deze ontwikkelingen rechtvaardigen een heroverweging van de eerder gemaakte keuze voor renovatie. Nieuwbouw op een andere locatie biedt de mogelijkheid op een volledig energieneutraal stadhuis en kan een  impuls geven aan de directe omgeving bij gebiedsontwikkeling.‘ *2)

Aan me hoela denk ik dan! Ik ben een burger van Amersfoort. Ik wil dat het stadhuis gewoon blijft staan waar het staat. Ik ben toch niet gek! In die mening heb ik stedenbouwkundige Johan Galjaard aan mijn zijde:

“Ruimtelijk gezien is de huidige locatie bijna niet te verslaan aan de rand van de binnenstad met enkele historische panden als deel van het complex, aan de Stadsring waar alle radiale wegen van de stad op uitkomen, dichtbij de belangrijke ontwikkelgebieden van de stad en tenslotte op een steenworp afstand van de rivier de Eem. Geen van de andere locaties die inmiddels de revue zijn gepasseerd, bezitten zoveel gunstige kenmerken en hebben zo’n grote symbolische betekenis. Dat hebben de voormalige stadsarchitect David Zuiderhoek en stedenbouwkundige Arie Rooimans goed gezien toen zij deze locatie begin jaren vijftig aanwezen als ideale plek voor het destijds nieuwe stadhuis. “ *3)

Eerder werkte men al hard aan het plan om het hele stadhuisgebied op te knappen en opnieuw te ontwikkelen - tegelijk kwam toen ook de vraag naar voren of de aanstelling van een Stadsarchitect daarbij misschien een mooie rol zou kunnen spelen.

Toen het bestuur van het Pieter Blokland Gasthuis indertijd overwoog om de hoofdlocatie te verplaatsen naar Vathorst zijn er plannen gemaakt om ook het oude gasthuiscomplex te gaan renoveren. Dit was de directe aanleiding dat Amersfoort besloot om nu tegelijk maar eens goed te gaan kijken naar de mogelijkheden van herontwikkeling van het gehele stadhuisgebied, van Hellestraat tot aan Achter Davidshof toe. Stedenbouwkundige Hans Ruijssenaars kreeg in 2006 de opdracht om daarvoor een plan te ontwerpen. Het AD bracht het plan van Ruijssenaars een jaar later als volgt naar buiten: “Op het terrein van St. Pieters en Bloklands Gasthuis worden 63 appartementen gebouwd, met inpandig zwembad en parkeerplaatsen. Het voormalige gebouw van de Amersfoortse Courant en de naastgelegen polikliniek veranderen ingrijpend van uiterlijk of worden gesloopt. […] Ruijssenaars heeft de Hellestraat en de Molenstraat als historisch uitgangspunt genomen voor zijn plannen. Door het  Helleplein te bebouwen wordt de Hellestraat ‘verlengd’ tot aan de Molenstraat net zoals het vroeger was.  Aan de overzijde loopt deze fiets- en wandelstraat langs De Observant en het St. Pieters en Bloklands Gasthuis naar het park achter het stadhuis. De grootscheepse vernieuwingsplannen zullen waarschijnlijk pas na 2009 van start gaan.“  *4)

Anno 2019 weten we dat dit plan van Ruijssenaars helemaal niet is doorgegaan, maar in het kader van de geschiedenis van het Amersfoortse stadhuis is het wel vermeldenswaard. Het CDA maakte zich over dit soort kwesties al zorgen en diende in het najaar van 2006 een amendement in tot het aanstellen van een Stadsarchitect. 

In de toelichting bij dit amendement wordt daarover onder andere gezegd: “Amersfoort heeft in de afgelopen decennia naam gemaakt met bijzondere bouwwerken en -wijken. Voorbeelden zijn naast de wijk Kattenbroek, het station en stationsomgeving en het thans te bouwen pand van de ROB. Helaas kent onze stad ook een aantal minder gelukte of ongeïnspireerde projecten, bijvoorbeeld bij sommige kantoren en bedrijfsterreinen. Het is van groot belang om het stedenbouwkundig en beeldkwaliteitniveau in onze stad te waarborgen en zelfs verder uit te bouwen. Het op hoog peil brengen en houden van het stedenbouwkundig niveau in onze stad is onze ambitie. Om dit te bereiken dient geïnvesteerd te worden in een kwaliteitsfunctie, adequaat beleid en goede instrumenten. Wij willen dat hiervoor een 'stadsarchitect' wordt aangesteld of ingeschakeld.*5)

Toch iets om je niet zo maar bij neer te leggen

Hoe goed ook de bedoelingen waren om in Amersfoort opnieuw een Stadsarchitect aan te stellen, of misschien beter gezegd  een ‘Stadsbouwmeester’, achteraf weten we dat dit allemaal weinig heeft uitgehaald. Het feit ligt nu eenmaal daar, dat het plan om het Stadhuisgebied te gaan herontwikkelen na het vertrek van de Stadsarchitect, begin 2012 van de tafel is verdwenen. Er wordt niet meer over gesproken. Het is verbannen naar het collectief onbewuste van Amersfoort. Op het waarom kan ik geen antwoord geven, maar dat betekent nog niet dat we ons daarom er zo maar bij neer moeten leggen. Tel uit je winst.

*1)  Jeroen Ruitenbeek, werkzaam bij Palmbout Urban Landscapes, Rotterdam, sinds juli 2019 Supervisor  project langs Eem en Spoor Amersfoort.

*2) https://www.amersfoort.nl/bestuur-en-organisatie/to-3/toekomst-stadhuis.htm

*3) AD Opinie 13-07-2019

*4) AD 17-05-2007: ‘Stadhuisgebied op de schop’(Leo de Vries) 

 *5)  Amendement nr. A-6.1, ingediend door CDA Stadsarchitect "De raad van de gemeente Amersfoort, in vergadering bijeen op 14 november 2006”

(make yourself known using your full name)

comments

Steun de Stadsbron!

U steunt ons met een gift via IDeal al met een bedrag vanaf 2 euro per artikel.

Draag bij!