De Alliantie was de grote afwezige op dinsdagavond 14 september in de raadszaal. De woningcorporatie lag onder vuur sinds bekend werd dat het gehele wijkje Jericho zou worden gesloopt. Bewoners protesteerden voor het gemeentehuis en enkelen van hen mochten naar binnen als insprekers.
De actie liet zich voorspellen sinds de bekendmaking van de sloopplannen op 8 september en was op 11 september aangekondigd door de lokale SP.
Oppositieleden lieten luid en duidelijk van zich horen met vlammende betogen. Maar leden van de coalitie leken minder goed ingelezen en voorbereid.
Een deel van de huizen van Jericho ligt aan de Eem. Een aantrekkelijke plek voor hoogbouw. Foto Eric van der Velden
Voor hen leek het ook vanzelf te spreken dat de Alliantie geen afvaardiging had gestuurd. Woonwethouder Menno Tigelaar zei erop te vertrouwen dat de corporatie naar ‘transparantie’ streeft en correct zal communiceren met de burgers. Raadsleden van de coalitie benadrukten dat de Alliantie te zijner tijd niet in het ‘beklaagdenbankje’ diende te worden gezet; we moeten rustig in overleg.
Natuurlijk draait alles om ‘hoor en wederhoor’.
Maar intussen had de Alliantie geen kans gezien in die drie dagen sinds de aankondiging van de actie iemand te selecteren en voor te bereiden op deze bijeenkomst. Er was kennelijk geen professionele woordvoerder beschikbaar.
Over één ding was de gemeenteraad het eens: er moet op korte termijn een volgende ‘ronde’ komen waarbij alle partijen hun zegje doen en elkaar mogen bevragen. Die gaat er dus komen.
Voor de rest was de splitsing coalitie/oppositie weer evident. Oppositieleden spraken buiten de menigte toe en leken binnen, in de raadszaal, helemaal klaar voor een ferm debat. Coalitieleden hielden zich op de vlakte, zoals gezegd.
Sociale huurwoningen
Zeker zo evident zijn enkele feiten rond de geplande afbraak. Die sloopplannen kwamen als een donderslag bij heldere hemel. De bewoners verkeerden in de veronderstelling dat hun wijkje zou worden gerenoveerd. In mei dit jaar gaf de Alliantie nog uitgebreid voorlichting over ‘energiebesparing en onderhoud’. (Filmpje is inmiddels offline gehaald).
Drie jaar terug bleek uit een enquête dat negentig procent van de bewoners van het wijkje hun huis wilde behouden. Uit weer andere onderzoeken blijkt dat de gemiddelde woningzoekende dolblij zou zijn met een rijtjeshuis-met-tuintje. Daar staat dit wijkje vol mee. Elders in de stad is vrijwel geen ruimte voor rijtjeshuizen; wel zijn overal hoge flats ingetekend. Voorts is er een schreeuwend tekort aan sociale huurwoningen, waar uitgerekend Jericho vol mee staat.
De huizen zouden te gammel zijn voor renovatie. Foto Eric van der Velden
Hoe dan ook: volgens zowel bewoners die de verslaggever buiten sprak als zij die binnen het woord voerden, verkeerde heel Jericho in de verwachting dat de renovatie aanstaande was toen de wijkbewoners werden uitgenodigd voor een informatieavond op woensdag 8 september.
Eerder werd al de aangrenzende wijk Jeruzalem opgeknapt. Ook de bomenbuurt in het Soesterkwartier was weer om te zoenen. Nu zou vast Jericho aan de beurt komen. Eenmaal binnen, hoorden ze na tien minuten dat alles tegen de vlakte gaat. De huizen zouden te gammel zijn voor renovatie. Ze zijn gehorig, vochtig en tochtig.
‘Eigen paleisje’
Dat laatste lijkt mee te vallen, zo zeiden enkele insprekers. Ze hadden zelf de handen uit de mouwen gestoken en zo ieder hun ‘eigen paleisje’ gecreëerd. ,,Dat laten we ons niet afpakken.’’ De Alliantie zou in twintig jaar niets meer hebben gedaan dan ‘een likje verf en het vernieuwen van de dakgoten’. De wijk moest kennelijk ‘slooprijp’ worden gemaakt, maar daarmee rekende de corporatie buiten de inzet van de bewoners.
Er werd weinig gesproken over Jeruzalem. Hiervoor bestonden ook sloopplannen, een kleine tien jaar terug. Het wijkje zou volgens de Alliantie zijn verwaarloosd. Een bewoner schreef in een ingezonden brief aan het AD dat hij daar niets van merkte: ook hier staken bewoners de handen uit de mouwen. De tuintjes lagen er netjes bij en de buren konden het goed met elkaar vinden.
Uiteindelijk werd Jeruzalem drastisch gerenoveerd. Er zijn overeenkomsten: Jericho en Jeruzalem werden beide in de jaren vijftig vlot neergezet met betaalbare materialen, teneinde de naoorlogse woningnood te lenigen. Ze worden gescheiden door de Kwekersweg. Fiets door deze straat, en je ziet aan de ene kant de gerenoveerde wijk en aan de andere kant de te slopen wijk. De verslaggever ziet geen grote verschillen.
‘Transparantie’
Vroeg of laat ‘moeten’ de Alliantie en de politiek iets met deze kwestie. Ook bij Jericho kan de Alliantie zich wel voornemen dat de boel is verwaarloosd en plat moet, maar de bewoners laten een heel ander geluid horen. Net zoals ze zich bij de enquête voor negentig procent vóór het behoud van de woningen hadden uitgesproken.
Wethouder Menno Tigelaar kan zijn vertrouwen uitspreken in de communicatie en ‘transparantie’ van de Alliantie, maar dat vertrouwen wordt evenmin door de genoemde feiten geschraagd.
De Alliantie-woordvoerder moet niet aan een tribunaal worden onderworpen.
Protest van de bewoners op de stoep van het stadhuis. Foto Jeroen de Valk
Wel zou het mooi zijn als de coalitiepartijen nou eens niet op zo’n voorspelbare manier reageren. Genoegen nemen met halve antwoorden. Een wethouder koste wat kost in bescherming nemen. Een vies gezicht trekken als er kritiek wordt geleverd. Néé, niet weer! Dat is zó flauw en zó makkelijk.
Vooralsnog gaat alles als altijd. Sinds de bewonersbijeenkomst op 8 september staan oppositiepartijen als vanouds op scherp, klaar om eenieder met argumenten om de oren te slaan. De SP organiseerde de protestactie, Lijst Sanders en PvdA dienden schriftelijke vragen in en raadslid Jan Gerritsjans (Amersfoort2014) kwam buiten de bewoners bemoedigend toespreken.
‘Verzet tot de laatste steen’
De coalitie reageerde alsof het volstrekt was overvallen door de protesten. Maar is dit niet ook iets voor GroenLinks (de woningen zouden energiezuiniger worden) en de christelijke naastenliefde van de ChristenUnie? Sluit deze actie niet aan bij de behoefte aan democratische vernieuwing waar D66 uit is voortgekomen en de nadruk op het eigen initiatief van de burger waar de VVD zo op is gesteld?
Vermoedelijk is het parool: wij zitten geriefelijk in de coalitie en houden elkaar vast. Mochten we ooit in de oppositie belanden, dan zien we wel verder.
Alvast een voorschot op het debat. De coalitie kan te zijner tijd sloop en nieuwbouw verdedigen met het argument dat een stel appartementencomplexen véél meer vierkante meters oplevert voor bewoners en veel meer geld voor de Alliantie.
Maar die sloop, die gaat dus niet zo een-twee-drie plaatsvinden. Al helemaal niet nu volstrekt onduidelijk is waar de bewoners terecht kunnen. Een van hen zei in de raadszaal: ,,Mijn verzet gaat door tot de laatste steen.’’