UPDATE: Donderdag 20 juni benoemde de Ondernemingskamer twee onafhankelijke bestuurders en een commissaris. Zie het einde van dit stuk.
Een vertrokken toezichthouder die niets meer met het bedrijf te maken wil hebben. Directieleden en aandeelhouders die elkaar bevechten en een miljoenenverlies. De problemen bij de Amersfoortse thuiszorgorganisatie PrivaZorg zijn zo groot dat de directie uit nood naar de Ondernemingskamer, de rechtbank voor het bedrijfsleven, is gestapt.
Op 23 mei moet de Ondernemingskamer van het gerechtshof in Amsterdam zich buigen over de vraag wie de baas is bij PrivaZorg: de directie of de eigenaren. Binnen de thuiszorgorganisatie zijn de gemoederen zo verhit dat men er zelf niet meer uitkomt.
Touwtjes in handen nemen
Op de eerste plaats vraagt de directie aan de Ondernemingskamer of die een extra directeur en een gedelegeerd commissaris willen benoemen. Die moeten de touwtjes in handen nemen en de boel op orde brengen. ‘Want’, zeggen betrokkenen die niet met hun naam in De Stadsbron willen, ‘de zorg is nu niet in het geding, maar als de problemen blijven aanhouden, duurt het niet lang of er ontstaat ook trammelant op de werkvloer’.
Die werkvloer beslaat een groot deel van Nederland want PrivaZorg is een thuiszorgbedrijf dat, afgezien van de noordelijke provincies, landelijk actief is.
De belangrijkste onderdelen hadden in 2017 een omzet van circa 30 miljoen euro. Een van die onderdelen is PrivaZorg WMO Beheer, waarmee de gemeenten Amersfoort, Baarn, Bunschoten, Eemnes, Leusden, Soest en Woudenberg een zorgcontract hebben. Valt PrivaZorg om dan heeft de regio Eemland een groot probleem, want waar vind je zo snel een andere grote thuiszorginstelling die alle hulp kan overnemen?
Eigenaren wilden 12 miljoen uit bedrijf halen
Direct gevaar van een faillissement is er niet, maar in 2018 leidde heel PrivaZorg een verlies van twee miljoen euro en ook over 2019 wordt een verlies verwacht. Maar de grote problemen en de onderlinge ruzies ontstonden pas toen de aandeelhouders najaar 2018 maar liefst 12 miljoen euro (als dividenduitkering) uit het bedrijf wilden halen. Dat kreeg de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) te horen en die besloot afgelopen maand om PrivaZorg onder verscherpt toezicht te plaatsen. Binnen vijf maanden moeten de onderlinge ruzies worden opgelost anders grijpt de inspectie hard in. Lees het IGJ-rapport hier.
Hoewel de Inspectie het wegsluizen van 12 miljoen euro heeft kunnen verhinderen, is er toch eerder al geld uit het onderdeel PrivaZorg AWBZ BV gehaald. Over de omvang van dat bedrag, meldt het IGJ-rapport niets.
Waar de aandeelhouders/eigenaren die 12 miljoen euro voor wilden gebruiken, wil geen van de betrokkenen zeggen, maar ingewijden melden De Stadsbron dat zij dat geld wilden gebruiken voor het opstarten van een ander zorgbedrijf, buiten PrivaZorg om.
Complexe structuur
Ingrijpen bij PrivaZorg is moeilijk. Het thuiszorgbedrijf heeft namelijk een heel complexe structuur. Het kent diverse onderdelen die zorg verlenen, zoals het hier al eerder genoemde PrivaZorg WMO Beheer. Die zorgbedrijven worden bestuurd door PrivaZorg Management BV. Het personeel daarvan en het personeel van alle zorgonderdelen is weer ondergebracht in PrivaZorg BV. Deze verzorgt met PrivaZorg Management feitelijk de directie van de zorgbedrijven.
De aandelen van heel PrivaZorg zijn ondergebracht in de Stichting Administratiekantoor Nasrab. De certificaten van die aandelen zitten sinds december 2017 in een tweede stichting: de stichting Gustos Laetus. Op papier hebben deze twee stichtingen maar een bestuurder: Teun Huisman. Maar volgens ingewijden staat achter hem nog steeds Barend van Leeuwen, de voormalige bestuurder, die afgelopen maart onder druk van de zzp’ers van PrivaZorg terugtrad. Zij dreigden de samenwerking met PrivaZorg op te zeggen als hij zou blijven zitten.
Grote nadelige financiele gevolgen
Die zzp’ers werken samen in steunpunten die voor het grootste deel van de omzet van de thuiszorginstelling verantwoordelijk zijn. ‘Als veel zelfstandige steunpunten hun contracten met PrivaZorg opzeggen kan dat dus zeer grote nadelige financiële gevolgen hebben’, stelde de rechtbank Utrecht in een vonnis dat op verzoek van De Stadsbron recent openbaar is gemaakt.
Dat vonnis is gewezen in een kort geding dat de directie op 22 maart aanspande tegen de twee stichtingen. In dat vonnis bepaalde de rechtbank dat die 12 miljoen euro voorlopig niet naar de stichtingen mag worden overgemaakt en dat de stichtingen de twee directeuren voorlopig niet mogen ontslaan.
Donkere wolken boven het hoofdkantoor van PrivaZorg aan de Hardwareweg in Amersfoort
Bestuurlijke problemen groter dan ooit
Dankzij het Utrechtse vonnis is PrivaZorg voorlopig uit de financiële problemen. Maar de bestuurlijke problemen zijn groter dan ooit. De stichtingen, de eigenaren van PrivaZorg, willen de twee directieleden van PrivaZorg en PrivaZorg Management nog steeds het liefst ontslaan omdat die meer toezicht op de stichtingen willen. Maar met hun ontslag zou volgens de Clientenraad ‘een ernstige bestuurscrisis ontstaan die fataal kan zijn voor de zorg aan clienten en zelfs voor het voortbestaan van de onderneming’.
En de Raad van Commissarissen? Die heeft statutair alleen zeggenschap over de zorgbedrijven. Over PrivaZorg BV en PrivaZorg Management en de twee stichtingen hebben de toezichthouders niets te zeggen. ‘Een krankzinnige situatie’, zegt een ingewijde. ‘Van de governance (het hele stelsel van goed bestuur-red.) klopt helemaal niets.’ De Utrechtse advocaat Bart Duijs vond de governance bij PrivaZorg zo slecht dat hij maart 2018 uit protest opstapte. Vragen hierover heeft hij tot nu toe niet beantwoord. Na zijn vertrek zijn drie nieuwe commissarissen aangetreden.
Gebrek aan goed bestuur
Van IGJ moet PrivaZorg de conflicten oplossen en gaan werken aan een goede bestuursstructuur. Maar dat wordt moeilijk als directie, toezichthouders en aandeelhouders niet met elkaar door een deur kunnen en willen. Dat is voor de directie reden om naar de Ondernemingskamer te stappen met de vraag of die externe bestuurders (een directeur en een toezichthouder) wil benoemen om het gestrande schip vlot te trekken.
Ook de Clientenraad van PrivaZorg maakt zich zorgen over de interne ruzies en het gebrek aan goed bestuur. In een verweerschrift aan de Ondernemingskamer vraagt de Clientenraad ook of de governance op orde kan worden gebracht. Bij het gehele bedrijf en de twee stichtingen.
Een woordvoerder van de Ondernemingskamer bevestigt tegenover De Stadsbron dat de procedure is aangespannen. De zaak zal op 23 mei dienen. De Raad van Commissarissen is als belanghebbende partij bij de zaak betrokken. Dat geldt ook voor de Clientenraad.
Op vragen van De Stadsbron over de procedure van de Ondernemingskamer komt de directie van PrivaZorg met een nietszeggend antwoord dat ‘de kwaliteit van de zorg en de veiligheid van de patiënten niet in het geding zijn.’
UPDATE
Op donderdag 20 juni besloot de Ondernemingskamer om M.J. Collette tot bestuurder van PrivaZorg te benoemen. Bij PrivaZorg werd ook een nog nader te benoemen commissaris aangesteld. Ook besloot de rechtbank voor het bedrijfsleven om een onafhankelijke bestuurder te benoemen bij de aandeelhouder, de stichting administratiekantoor Nasrab. De bestuurder en commissaris worden naar verwachting begin volgende week aangewezen.
Volgens de Ondernemingskamer zijn er gegronde redenen voor twijfel aan een juist beleid en een juiste gang van zaken bij PrivaZorg. Voorlopig mag PrivaZorg geen dividenduitkeringen doen aan de aandeelhouder. Directie en Clientenraad hadden de Ondernemingskamer ook gevraagd om een onafhankelijk onderzoek naar de gang van zaken bij PrivaZorg, maar een beslissing hierover wordt aangehouden.
Lees hier de beschikking van de ondernemingskamer
Tips of vragen? Mail naar siemoom@gmail.com
Zie ook het artikel over Privazorg van 21 juni