Natuurbeschermers op de bres voor 0,3 procent van Park Schothorst
‘Groen’ is heilig. Wie als politicus aanstalten maakt de natuur aan te tasten, heeft in principe al meteen haar of zijn krediet verspeeld. Want de natuur moet worden beschermd vanwege de stikstofcrisis, de gezondheid van mens en dier en op termijn het voortbestaan van de wereld als geheel.
Dit kan ons niet vaak genoeg worden ingepeperd. Ik herinner de lezer er nog even aan dat volgens Donald Trump de klimaatverandering niet door menselijk handelen wordt veroorzaakt. En: dat Geert Wilders en Thierry Baudet daarin meegaan. Bij Trump kan dat nog domheid zijn. (Ik ga deze domheid niet verder illustreren aangezien ik dit jaar nog meer te doen heb.) Bij Wilders en Baudet gaat het natuurlijk om het winnen van zieltjes. Want ze weten best wat er aan de hand is. Aanleiding voor de retorische vraag: hoe fatsoenlijk is het om puur voor eigenbelang het milieu op het spel te zetten?
Kortom: koester dat groen. Al zijn er grenzen.
Sinds enkele jaren maakt een groep omwonenden zich druk over plannen voor woningbouw in Park Schothorst. Er zouden zo’n zestig woningen verrijzen ‘in gestapelde vorm’, wat betekent dat er in de hoogte wordt gebouwd.
Een protestposter bij een van de omwonenden van het park
Dit kán natuurlijk niet, dit is een schande. Zo gaat kostbare natuur verloren. Als we hier gaan bouwen, dan bevinden we ons op het hellend vlak. Dan verliezen we Park Schothorst als ‘groene long’. De omwonenden laten dit niet over hun kant gaan. Ze pikken en slikken dit niet. Ze vinden dit onacceptabel en onaanvaardbaar. Mij bereikte een brief waarin werd gemeld dat maar liefst vierduizend Amersfoorters een petitie hadden ondertekend. Dat er honderd bezwaarbrieven werden verstuurd naar de gemeente. Dat de publieke tribunes bij een van de raadsvergaderingen bomvol zaten.
Nou zijn die cijfertjes op zich niet zo heel indrukwekkend. Natuurlijk: een groep omwonenden geeft een krachtig signaal. Maar dat lukt vooral dankzij enkele welbespraakte woordvoerders en koppige kartrekkers die de politiek weten te bereiken. De publieke tribunes zaten vol, maar die zijn al vol met een paar honderd burgers. Dan kan er werkelijk geen kip meer bij. Als vierduizend Amersfoorters de petitie hebben ondertekend, dan hebben de overige 152.286 inwoners dat niet gedaan. (Die anderen hebben die petitie natuurlijk niet allemaal aangereikt gekregen, maar toch.)
Wel was ik onder de indruk van het dreigende verlies van een idyllisch, ongerept gebied. Voor mijn geestesoog zag ik kleine meisjes in fleurige jurkjes, die met een traan over de wangetjes de laatste bloempjes plukten. Lieve opa’s en oma’s, die er nog even op hun tuinstoelen neerstreken. Fladderende vlinders, kwinkelerende vogels en veelkleurige planten, dit alles onder een oranje zon. Aan dit pure, sprookjesachtige universum zou een wreed einde komen door ronkende, stinkende machines. Wat overbleef, zou ogen als het Malieveld na zeker tien boerenprotesten.
Op dus naar Park Schothorst. Met een blos op de wangen, door heilig vuur gedreven. En toen… was ik vooral aan het zoeken. Waar was dat natuurgebied nou eigenlijk? Ik informeerde links en rechts, maar de meeste voorbijgangers wisten nergens van. Dat waren kennelijk geen omwonenden. Om verdere uitweidingen te vermijden: na een half uur zoeken had ik het gevonden: dé plek waar die flats waren gepland.
Het terrein waarop de woningen gebouwd moeten worden
Ik stond er aan de grond genageld. Het was geen natuurgebied, maar een grotendeels versteend terreintje. Achter wat hekken waren een paar kliko’s en tuingereedschap opgeslagen. Ook stond er een roestige container. Het leek op de slonzige achtertuin van een wrokkige, eenzelvige vrijgezel die er sinds zijn laatste vechtscheiding zelfs geen bloempot meer wil neerzetten. Een woonwijk zou hier een aanzienlijke verbetering betekenen. Je geeft dan meteen zo’n duizend mensen de woning waar ze zo naar hunkeren. Je kunt hen al bij voorbaat een mooi uitzicht beloven.
Ik sprak daarna een paar overtuigde actievoerders - ze waren tégen woningbouw, de voorstanders voeren geen actie - en kreeg alle argumenten nog eens voorgeschoteld. Voor hen is het enige acceptabele alternatief: een boerderij met niet meer bouwvolume dan dat van de boerderij die er stond, tot een brand in 2010. Er mochten misschien nog wat zorgwoningen omheen komen.
Maar voor mijn geestesoog bleef ik dat slonzige achtertuintje zien. Ik dacht ook aan de argumenten van het college: het terrein was voorheen al bebouwd, waarmee nieuwbouw zou zijn gerechtvaardigd. Er kan nieuw groen worden aangelegd dankzij aankoop van een naastgelegen weiland. Ook de woningnood wordt door b & w in stelling gebracht. Kunnen we het ons wel veroorloven om zo selectief te zijn met het aanwijzen van bouwlocaties?
Weer een tijdje later merkte GroenLinks-wethouder Astrid Janssen nog maar eens op in het AD dat het ging om ‘een opslaglocatie’ van ‘3500 vierkante meter beton en klinkers’. Aangezien het park als geheel 112,5 hectare in beslag neemt, hebben we het dus over een derde hectare, en daarmee iets van 0,3 procent van het gehele park.
Trouwens - was die term ‘groene long’ niet al vaker gevallen? Ik meen mij te herinneren dat het terrein van het Elisabeth-ziekenhuis ook zo werd aangeduid. Het terrein wordt sinds de sloop van het ziekenhuiscomplex omgebouwd tot nieuwe natuur. Met tal van vrijwilligers, een dierenweide en een natuurspeelplaats. Het bonte tuitje-kruidje tiert er welig, alsmede het boomkruipertje, de tjiftjaf en het zandbijtje. Ringslangen en kikkers mogen zich er voortplanten. Mensen niet. Een bordje meldt ‘kwetsbaar gebied / niet betreden’. We hebben overigens ook nog Park Randenbroek; dat was groen en dat blijft zo. Nog een groene long.
Het kan geen kwaad in dit verband ook te wijzen op Vathorst-West, ofwel Bovenduist. Dit is een potentiële bouwlocatie van jewelste. Plek genoeg voor drieduizend huizen waaronder - dankzij de grote oppervlakte - veel eengezinswoningen. (Daar is veel vraag naar. Verplaats je eens in de jonge gezinnen die hier dolgraag zouden willen neerstrijken.) Tevens ruimte zat voor nog een bedrijventerrein van zeker vijftien voetbalvelden.
Gaat hier natuur verloren? Roel Mulder (Actief) reageerde laconiek, enkele jaren terug. Het zou bepaald niet de mooiste plek van de regio zijn. ,,Het ligt tussen stedelijk gebied en een vuilstortplaats.’’
De natuurbeschermers staan ook hier op hun achterste benen. Collegepartijen moesten herhaaldelijk benadrukken dat er - na veel mitsen en maren - nog enkel een onderzoek is ingezet. Het zal lang duren voordat hier de spade in de grond gaat. Áls dat ooit gebeurt. Zolang elk grassprietje heilig is, blijft de woningnood in stand.