De gemeenteraad heeft behalve de raadsvergaderingen ook een structuur van voorbereidende vergaderingen. Dat gebeurt in de zogenaamde Ronde. In zo’n vergadering wordt één onderwerp besproken en dat moet binnen een bepaalde tijd, meestal een uur, worden afgerond. In de praktijk leidt dit tot nauwelijks écht gevoerde discussies en het is vaak voor insprekers erg onbevredigend.
Daarom wordt al zeker anderhalf jaar gesproken over een nieuwe vergaderstructuur. Het idee is om weer in commissies te gaan vergaderen. In zo’n commissie komen dan alle onderwerpen aan de orde die met elkaar te maken hebben. Het voorstel is bijvoorbeeld om een commissie Inclusieve Stad te benoemen en daarin de onderwerpen te bespreken die te maken hebben met zorg, sociale basisinfrastructuur, werk en inkomen, onderwijs, jeugd en arbeidsmarkt. Door dit soort onderwerpen in één commissie te bespreken, ontstaat er meer samenhang en kennis. Raadsleden kunnen vervolgens onderwerpen integraal bespreken. In totaal komen er vier commissies.
Ordevoorstel
De raadsvergadering begon officieel om 19.00 uur maar werd direct geschorst, omdat er geen onderwerpen waren voor de actualiteitenraad. Je zou denken dat er toch genoeg actuele zorgen zijn, maar niemand had iets aangedragen. Daarna waren er benoemingen van nieuwe raadsleden en het vertrek van raadslid Ben van Koningsveld die al wethouder was, maar nog even óók raadslid én plaatsvervangend voorzitter was gebleven.
Afscheid van Ben van Koningsveld
Om 20.45 uur begon eindelijk de echte vergadering. Nou ja, bijna dan. Raadslid Thomas van Eerden (Amersfoort2014) deed het voorstel om de bespreking van de nieuwe vergaderstructuur uit te stellen en eerst nog een keer in een Ronde te bespreken. De reden hiervoor was dat er veertien amendementen waren ingediend. Die vele amendementen waren overigens vooral van zijn partij.
Dit ordevoorstel leidde tot een uitgebreide procedurele discussie met als dieptepunt een ander ordevoorstel van de VVD. En zo duurde het oneindig lang voordat de stemming over het echte ordevoorstel eindelijk plaats vond. Het werd verworpen, de bespreking kon dus toch beginnen, twee uur na het officiële begin van de vergadering.
Veertien amendementen
Er waren maar liefst veertien voorstellen om het raadsvoorstel over de eigen vergaderstructuur aan te passen. Tijdens de bespreking kwamen er nog een paar bij, uiteindelijk werd er over achttien amendementen gestemd. Er worden in de raad vaak heel belangrijke onderwerpen besproken waarvoor nauwelijks amendementen worden ingediend. Maar dit was blijkbaar zo gevoelig dat er veel aanpassingen nodig waren.
Waar ging die discussie over? Over het aantal commissieleden, over de aanvangstijd, over het werken met een tijdsindicatie in plaats van met een tijdslot, over het aantal dagen voor het aanleveren van de agendastukken, over het verplaatsen van onderwerpen van de ene commissie naar de andere en om de evaluatie van het nieuwe systeem te vervroegen. Daarover werd maar liefst tweeënhalf uur vergaderd, inclusief schorsingen. Van de achttien amendementen werden er uiteindelijk twaalf aangenomen. Je zou zeggen dat dit voor de indieners een goed resultaat was.
Te frivool
De namen voor de nieuwe commissies waren leuk en aantrekkelijk bedacht: de commissies Leefbare Stad, Bruisende Stad, Inclusieve Stad en Bestuurlijke Stad. Voor GroenLinks was dat te frivool. Een amendement, dat werd aangenomen, schrapte die mooie namen en het wordt weer een saaie bedoening. De commissienaam voor Leefbare stad bijvoorbeeld wordt nu commissie voor 'Ruimtelijke Ordening, Mobiliteit, Wonen, Duurzaamheid, Energietransitie & Grondzaken'. Dat zal vast veel mensen naar een vergadering trekken.
Uiteindelijk werd in de discussie duidelijk waar het echte probleem zat. De kleinere fracties zijn bang dat het voor hen moeilijk wordt om alle vier commissies te bemensen. Nu is daar al een extra service voor in het leven geroepen. Er mogen per fractie twee buitengewone raadsleden in commissies meevergaderen, maar niet in de raadsvergadering. Met twee extra mensen kunnen dus ook kleinere fracties bij meer vergaderingen aanwezig zijn. Er worden nooit meer dan twee commissies tegelijk gehouden waardoor in principe iedere fractie de mogelijkheid heeft om aanwezig te zijn.
Tijdens het debat bleek, dat de kleinere fracties nog een extra buitengewoon raadslid wilden hebben, dus drie in plaats van twee. Daarmee wordt de verkiezingsuitslag wel erg veel geweld aangedaan. Kiezers hebben gekozen en daarmee zijn de verhoudingen bepaald. Stel je hebt nu één zetel dan heb je nu al de mogelijkheid om twee extra mensen te benoemen, dus zijn dat er al twee meer dan de verkiezingsuitslag rechtvaardigt. En toch wilden de kleinere partijen nog meer.
Voor een aantal partijen was dit echt teveel gevraagd, waarop de troefkaart werd gespeeld: U gunt ons niets.
Spannend
Een ander punt dat overbleef was de evaluatie van het nieuwe systeem. Het voorstel was om dat na een jaar te doen, maar veel partijen wilden dat al na een half jaar. Het werd zowaar nog spannend. Uit de stemverklaringen bleek dat dit voor veel partijen een zwaar principieel punt was. De eigen vergaderstructuur was zó belangrijk dat de verhoudingen op scherp werden gezet. Het zou kantje boord worden en toen ook de Partij voor de Dieren aangaf tegen het voorstel te stemmen, moest er worden geschorst. Tot vermaak van de andere partijen werd er door vier van de vijf collegepartijen druk overlegd, midden in de raadszaal. In ieder geval werd de beloofde open cultuur daarmee zichtbaar.
Overleg tijdens de schorsing
Na de schorsing kwam de D66 fractievoorzitter Marjolein Perdok met het statement dat toch gaandeweg kon worden gekeken hoe de nieuwe vergaderstructuur zou gaan werken en dat altijd aanpassingen mogelijk waren. Het voorstel werd, met slechts 20 stemmen voor en 18 tegen, toch aangenomen.
Ga gewoon beginnen
Gelukkig was de tribune leeg en hoefden weinig mensen dit mee te maken. Pas om 23.30 uur kon er over inhoudelijke punten worden vergaderd. Het was treurig om te zien. dat partijen eindeloos over de eigen vergaderstructuur hebben vergaderd, terwijl er momenteel toch echt wel belangrijker zaken spelen.
De raadsleden hadden ook kunnen zeggen: laten we gewoon gaan beginnen en dan kijken we wel waar bijstelling nodig is. Kortom, hou op met zeuren en ga gewoon aan het werk.