Eerst een paar feiten. Er doen negentien partijen mee, met maar liefst 528 kandidaten. Hiervan zijn er 46 kandidaten uit Amersfoort, Hoogland en Stoutenburg Noord. Dat is krap 9%. Er staan slechts acht kandidaten uit Amersfoort op een verkiesbare plek. Leusden komt er nog slechter van af, er staan maar elf kandidaten uit Leusden op de lijsten en de kans dat er daarvan één wordt verkozen is feitelijk nul. De gemeente Utrecht heeft 126 kandidaten op de diverse lijsten. Dat is 24%. Amersfoort scoort dus niet hoog met kandidaten.
Een volgende vraag is hoe vaak Amersfoort wordt genoemd in de partijprogramma’s. Dat valt fors tegen. In totaal is Amersfoort zo’n 34 keer genoemd, op negentien partijen dus gemiddeld twee keer per partij. Onze gemeente scoort ook niet hoog op basis van vermeldingen.
*Verkiesbaar op basis huidig aantal zetels of ingeschat.
**FvD had 6 zetels, na de verkiezingen zijn er 5 overgestapt naar JA21; PVV had 2 zetels, na de verkiezingen overgegaan naar BVNL; SP had 2 zetels maar is uiteengevallen in SP en Socialisten Utrecht
De inhoud
Het is vooral interessant om te kijken waar partijen voor staan als het specifiek om Amersfoort gaat. Dat is nog niet zo eenvoudig. Opmerkelijk is dat GroenLinks zich nu uitspreekt tegen de Westelijke Ontsluiting en de VVD deze weg nog steeds in het programma opneemt. Het coalitieakkoord in Amersfoort heeft duidelijk afstand genomen van deze weg en is daarover in gesprek met het provinciale bestuur. Het lijkt er op dat deze partijen dit even gemist hebben.
Voor zover Amersfoort wordt genoemd in de programma’s is dat vaak als onderdeel van fietsroutes. De meeste partijen willen snelfietsroutes naar Amersfoort.
De SP noemt het leefbaar houden van het Soesterkwartier als een belangrijk aandachtspunt. Verder heeft de SP vooral kritiek op de beoogde nieuwbouw van het Amersfoortse gemeentehuis. De Christen Unie wil de intercity-status van station Amersfoort Centraal behouden en wil meer snelbusverbindingen.
Tijdens een debat in de herensociëteit Amicita zei een medewerker van de NS dat politieke partijen de afgelopen jaren "hebben zitten slapen". Het besluit is al lang genomen. En als partijen dit intercitystation hadden willen behouden, dan hadden ze eerder moeten reageren.
D66 noemt het belangrijk dat bij groei ook het groen mee groeit. De Partij voor de Dieren wil herplant van bomen op plekken waar grootschalig is gekapt, zoals bij de Vlasakkers in Amersfoort. De BBB wil kritisch kijken naar woningbouw “Barchman Wuytierslaan” in Amersfoort vanwege de “Boswet”. VOLT verwijst naar de woondeals (bouwlocaties die zijn afgesproken met het Rijk) die moeten worden uitgewerkt.
Kieswijzer
De Provincie Utrecht heeft een kieskompas met 30 stellingen, zie https://kiesjouwutrecht.nl/kieskompas/ Als je alles invult met “geen mening” kom je precies in het midden uit en zie je het politieke krachtenveld duidelijk verdeeld. Voor hen die twijfelen, is het zeker de moeite waard om deze stemwijzer in te vullen.
Het politieke krachtenveld
Het invullen van deze stellingen geeft wel een beeld waarvoor de verschillende partijen staan. Neem bijvoorbeeld de stelling over windmolens. De stelling is dat er meer windmolens in de provincie moeten komen.
De stelling over gedwongen uitkoop van boeren in verband met de stikstofproblematiek geeft een opmerkelijk beeld van een neutrale VVD, terwijl deze partij de ministers levert die beleid juist moeten uitvoeren. Het CDA en de CU zijn het zelfs helemaal niet eens met de uitvoering van het kabinetsbeleid. Terwijl ook deze partijen deelnemen in het kabinet en zij dus zelf het beleid hebben vastgesteld. Het invullen van het kieskompas geeft dus wel inzicht in de verschillen in het politieke landschap in de provincie.
Partijprogramma’s beoordelen
Partijen schrijven heel veel op in hun programma’s, helaas niet altijd met concrete actiepunten. De Stadsbron is daarom bezig met het maken van een eigen vergelijking van de partijprogramma’s op basis van concrete punten. Dat is ook gebeurd voor de gemeenteraadsverkiezingen en er wordt nu hard gewerkt om dat nu voor de Provinciale Statenverkiezingen te doen. Houd dus deze website in de gaten!