Het rapport van de Rekenkamer over de jeugdbescherming is vorig jaar in december al voor een eerste keer besproken. Zie:
https://www.destadsbron.nl/nl/Politiek_belicht_48_Jeugdzorg.
Een hoofdconclusie van dat rapport was dat het voor ouders niet helder is wie de regie voert en wie welke rol heeft. Ook is voor hen niet duidelijk welke rechten zij hebben en hoe zij meer ondersteuning kunnen krijgen. De rekenkamer vond dat de gemeenteraad zelf meer kaders moest stellen. Verder wees de rekenkamer op de rol van de wijkteams en vroeg zich af zij genoeg professionele capaciteit hebben.
In het raadsvoorstel op de agenda van afgelopen dinsdag werd de gemeenteraad voorgesteld om de aanbevelingen van de rekenkamer te laten uitwerken door het college. Het college wil binnen enkele maanden met een plan van aanpak komen
Moties en amendementen
Raadsleden van alle oppositiepartijen hadden de handen ineen gestoken en verschillende amendementen en moties opgesteld om het voorstel van het college aan te scherpen. Volgens Maaike Varwijk (Amersfoort2014) zijn deze aanscherpingsvoorstellen óók aan de coalitiepartijen voorgelegd. Geen van die partijen zou gereageerd hebben. Bij de stemmingen kwam de traditionele tegenstelling coalitie en oppositie aan het licht. Er werden een aantal amendementen en moties met de tegenstem van de coalitiemeerderheid (23 stemmen) verworpen. Dit is al geruime tijd niet voorgekomen. Wat is er nu aan de hand?
Maaike Varwijk (Amersfoort2014) en Rachida Issaoui (PvdA) waren na afloop teleurgesteld in de coalitiepartijen
Rolverdeling gemeenteraad en college
De traditionele tegenstelling heeft veel te maken met de opstelling van de wethouder Nadya Aboyaakoub-Akkouh, zij vindt dat de gemeenteraad niet op de stoel van de wethouder moet gaan zitten. Een dergelijke opvatting ventileerde zij ook al in december. Zij vindt dat de kaderstelling door de gemeenteraad niet te veel op detailniveau moet zijn. Zij wil duidelijk zelf ruimte hebben om plannen te kunnen uitwerken. Deze boodschap was de strekking van haar reactie op de inhoud van de amendementen en moties. Zij gaf aan de grote lijn wel te ondersteunen maar vroeg ruimte om zelf te kunnen komen met een plan van aanpak. Ze gaf aan dat bij het plan van aanpak de inhoud van de amendementen en moties aan de orde zou komen.
Een ander amendement, dat ging over versterking van de wijkteams, óók een aanbeveling van de rekenkamer, werd door verantwoordelijke wethouder Micheline Paffen ontraden. Zij vond dat de wijkteams al geweldig werk deden en het niet goed zou zijn om daar nu op in te grijpen. Zij stelde wel voor om daarover in de commissie, samen met de wijkteams, door te praten.
Vanuit de positie van de wethouders is dit allemaal wel te begrijpen. Maar de raad is specifiek aangesproken door de rekenkamer. De rekenkamer vindt dat de raad te weinig kaders heeft gesteld op het gebied van de jeugdbescherming. Het is dus de raad die aan zet is. En het is de gemeenteraad die zelf moet bepalen hoe gedetailleerd die kaders zijn.
Er ontstond een beetje een vreemd debat. Het leek erop dat de coalitiepartijen hier duidelijk vooroverleg hadden gehad. De bijdragen van deze partijen leken erg op elkaar. Deze partijen (D66, GroenLinks, CDA, CU en PvdD) vonden allemaal de meeste amendementen te gedetailleerd. Zij spraken uit niet op de stoel van de wethouder te willen gaan zitten en vertrouwen te hebben dat de wethouder zelf met een goed plan van aanpak zou komen. Kortom, precies zoals de wethouder het graag hoorde. Het CDA en GroenLinks maakten het wel een beetje bont door te stellen dat het raadsvoorstel niet geamendeerd mocht worden, omdat het de aanbevelingen van de rekenkamer betrof. Een vreemde redenering omdat het raadsvoorstel in feite neerkwam om de uitwerking van de aanbevelingen in handen te geven van het college. En dan is er niets op tegen om die uitwerking van scherpere kaders te voorzien.
Het college luistert naar de raadsleden tijdens het debat over de jeugdbescherming
Oude tegenstellingen terug?
De woordvoerders van de oppositiepartijen vonden het onbegrijpelijk. Tijdens de verschillende besprekingen van het rapport van de rekenkamer waren álle partijen van mening dat de raad meer moest sturen en duidelijker kaders moest stellen. Nu er amendementen en moties waren ingediend die dat regelden, gaven de coalitiepartijen niet thuis. Het leek er op dat de traditionele tegenstelling tussen coalitie en oppositie terug was.
De uitslag van de stemmingen geeft toch een iets genuanceerder beeld. Van de drie amendementen werden er twee verworpen doordat inderdaad alle coalitiepartijen tegen stemden. De uitslag was 15 voor en 23 stemmen tegen. Een ander amendement werd wél aangenomen met 21 voor en 17 tegen. Bij dit amendement stemde de coalitie verdeeld. CU en PvdD stemden met de oppositie mee. Van de vier moties werden er twee unaniem aangenomen. Een andere motie werd verworpen met alle coalitiestemmen tegen en een andere motie werd verworpen maar daar stemde de PvdD wel met de oppositie mee. Dus van de in totaal zeven aanscherpingen vanuit de raad werden er drie aangenomen.
Teleurstelling
Toch is de teleurstelling van de oppositie wel te begrijpen. Die teleurstelling zit meer in de houding van de raadsleden van de coalitie die spraken over de rolverdeling. En die de oppositiepartijen verweten dat zij op de stoel van de wethouder gingen zitten.
Dat is ten onrechte. Het is aan de raad zélf hoe de rol wordt ingevuld, dat bepaalt niet de wethouder of het college. Vreemd was dat de coalitiepartijen nadrukkelijk uitspraken het vertrouwen te hebben, dat de wethouder zelf met een plan van aanpak kon komen. Er was helemaal geen vertrouwenskwestie aan de orde en door dit zo nadrukkelijk uit te spreken wordt het juist wel een rare situatie. De wethouder heeft dit een beetje over zichzelf heen geroepen door nadrukkelijk de vrees uit te spreken dat de raad op haar stoel zou gaan zitten. Ook dat was niet aan de orde.
Koudwatervrees
Het lijkt allemaal een beetje koudwatervrees. Mijn advies aan de coalitiepartijen zou zijn, blijf meer het overleg met de oppositiepartijen zoeken. Mijn advies aan de wethouders zou zijn, geef meer ruimte aan de raad en schep geen tegenstellingen die er niet zijn. Mijn advies aan de oppositiepartijen is om amendementen en moties minder gedetailleerd op te stellen, zonder heel veel overwegingen, dan is er meer ruimte voor overleg over aanpassingen.
Kortom, val niet terug in oude tegenstellingen!