Het is weer dinsdagavond en de gemeenteraad vergadert deze week onder meer over de randvoorwaarden voor de verdere invulling van de Nieuwe Stad, het gebied tussen Eemplein, Kleine Koppel, Amsterdamseweg en Brabantsestraat.
In het raadsvoorstel hierover staan heel veel randvoorwaarden en één daarvan is gebruik maken van MaaS. Een punt dat de raadsleden veel zorgen baart. De discussie komt deze avond niet veel verder dan juist dit punt.
Geen parkeervergunningen
De officiële term is Mobility as a Service (MaaS). Dit betekent het treffen van allerlei maatregelen die autogebruik én -bezit terugdringen. Daarbij kan je denken aan deelauto’s, beter gebruik openbaar vervoer, beter gebruik fiets en combineren van allerlei van dat soort maatregelen. Het doel is om de bewoners en werknemers gebruik te laten maken van een combinatie van aanbod van de auto, de fiets of het openbaar vervoer. Daarbij wordt gekeken hoe je dit het beste kan regelen via maatwerk.
Het is de bedoeling dat het gebied vooral wordt gebruikt door de voetganger en de fietser. De auto is te gast. Er worden geen parkeervergunningen uitgereikt aan nieuwe bewoners en gebruikers. Wel komt er een centraal parkeergebouw voor bezoekers en moet het parkeren op eigen terrein worden opgelost.
Het effect is dat er minder parkeerplaatsen nodig zijn en daardoor de openbare ruimte beter gebruikt kan worden. Concreet betekent dit dat er meer woningen kunnen worden gebouwd zonder teveel dure parkeervoorzieningen, wat ook prettig is voor de portemonnee van de ontwikkelaar.
Effecten niet duidelijk
Het is nog niet duidelijk of dit systeem ook andere effecten heeft. Heeft het verlagen van de parkeernorm effect op de samenstelling van de bewoners? Heeft het gevolgen voor het bouwen van het soort woningen? En als je bij nieuwbouw de parkeernorm verlaagt, wat is effect op de aanpalende wijken? En wat zijn de gevolgen in samenhang met de huidige wens om het totale parkeerbeleid aan te pakken in geheel Amersfoort?
Het principe van MaaS is vrij nieuw en nog niet veel toegepast. Het is dus helemaal niet zeker of het werkt. De raadsleden vragen daarom naar een plan B. Is er over nagedacht welke andere mogelijkheden er zijn.
Wethouder Willem-Jan Stegeman doet daar niet moeilijk over. Dit gebied wordt niet in één keer ontwikkeld; als er problemen komen, dan moeten die eerst worden opgelost voordat er verder gebouwd kan worden. In het uiterste geval betekent het minder woningen.
Samenhang der dingen
Het antwoord geeft opnieuw aanleiding tot discussie. Raadsleden geven aan dat er ook gekeken moet worden naar de effecten op andere gebieden in de stad waar ontwikkelingen plaatsvinden, denk bijvoorbeeld aan de Kop van Isselt. Veel raadsleden spreken over de samenhang der dingen. Ze bedoelen dat er integraal naar oplossingen gekeken moet worden.
Het gebied van de Nieuwe Stad. Foto gemeente Amersfoort.
Helaas leidt het die avond niet tot oplossingen, want ook bij het bespreekpunt Kop van Isselt, komt de raad er niet uit. Te weinig tijd voor een goede discussie. Er zijn teveel randvoorwaarden in de stukken opgenomen en de raad weet eigenlijk niet waar het nu ja tegen zegt.
Te snel, te veel, meer visie nodig
Het probleem is inderdaad dat er te weinig naar de onderlinge samenhang wordt gekeken. En dan blijven er teveel losse eindjes over in een te klein gebied. Alles hangt met elkaar samen: De Nieuwe Poort, het nieuwe stadhuis, bouwen in de Kop van Isselt, de Nieuwe Stad, de Wagenwerkplaats en leefbaarheid van het Soesterkwartier. En dan zijn er ook nog postzegelplannetjes, bijvoorbeeld aan de Amsterdamseweg waar een hoge woontoren wordt gepland, zonder dat duidelijk is welk effect dat heeft op de andere plannen én de leefbaarheid van het Soesterkwartier.
Niet alles kan en zeker niet tegelijk
Deze gemeenteraad wil stappen zetten voor het eind van deze raadsperiode. Op zich is dat een loffelijk streven. Maar wil je die stappen zetten, dan is het kijken naar integrale oplossingen wel van belang. Begin met een duidelijke visie op de samenhang van de gebieden, maak duidelijk wat je wilt bereiken. Hoeveel woningen en voor wie bouw je? Wat voor werkgelegenheid hoort daarbij, welke voorzieningen, scholen, winkels en hoeveel openbaar groen en waar wil je wat plannen? En kijk dan wat de effecten zijn voor de stad in het algemeen en aanpalende wijken in bijzonder. Kijk naar milieueffecten, sociale effecten en de totale leefbaarheid van de stad en de nieuwe gebieden. Je zult moeten zorgen voor waterregulering, aansluitingen op energienetten en voorzieningen voor de nieuwe bewoners. En dat moet je weer bekijken in samenhang met de reeds bestaande voorzieningen. En je moet misschien ook zeggen: niet alles kan en zeker niet tegelijk.
Brede analyse
Voor de volgende vergadering is afgesproken dat in ieder geval de plannen voor de Nieuwe Stad en de Kop van Isselt gezamenlijk aan de orde komen en dat daar ook de stedenbouwkundige supervisor bij aanwezig is. Een begin om naar de samenhang der dingen te kijken. Het is duidelijk een onderwerp dat vraagt om een brede analyse.
Ik begrijp dat er een onderzoek gaande is van de Amersfoortse Rekenkamer over al dit soort beleidsontwikkelingen. Als dat onderzoek klaar is, is het een mooi moment om daar eens dieper in te duiken.