In deze serie zoekt Janneke Juffermans naar wat Amersfoort tot Amersfoort maakt. Er wonen weinig twintigers in de stad, maar des te meer kinderen en jongeren. Wat vinden zij van Amersfoort?
Amersfoort is een jongerenstad. Het is, zo blijkt uit de leeftijdsopbouw van de stad, de op één na jongste stad van Nederland. Van alle gezinnen met kinderen in de leeftijd van 4 tot 11 jaar, wonen relatief de meeste van hen in Amersfoort. En ook bij de jongeren van 12 tot 17 jaar staat Amersfoort in de top 3. “Jongeren kunnen zich in deze stad heel goed ontwikkelen,” zegt burgemeester Bolsius.
Hoewel het met de meeste jongeren in Amersfoort goed gaat, zijn er ook wat zorgen. Zo bewegen veel Amersfoortse kinderen te weinig en ervaart de helft van hen stress door schooltaken, meer dan het landelijk gemiddelde, zo staat in het onderzoeksrapport dat de gemeente zelf liet uitvoeren in 2020: 'De staat van de jeugd in Amersfoort'. Dat wordt verklaard door het hoge opleidingsniveau van de Amersfoortse ouders die meer van hun kinderen zouden verwachten dan andere ouders.
Én jongeren willen vaak niet in de stad blijven. In de leeftijdscategorie van 20 tot 30 jaar zijn maar weinig jongeren in de stad te vinden. Maar wat vinden de pubers die nog zullen gaan uitvliegen van de stad? Joshua (14), Nouri (13), Fiene (13) en Saffa (13) van het eerste jaar van het VMBO van het Triviumcollege zijn na de les blijven zitten in de klas op verzoek van hun mentor Leila Aarab. Ze willen graag in gesprek over Amersfoort. "Bevalt het hier?", is de eerste vraag.
Nouri knikt: ”Ik vind het een heel gezellige stad. Je kunt er lekker lopen en wandelen, lekker naar de Koppelpoort, gezellig met je familie!" Saffa zegt dat ze zich ook veilig voelt in Amersfoort: “Er zijn niet zoveel hangjongeren.” “Ja,” zegt Fiene, “Je kent heel snel iedereen in de stad. Je kunt er lekker winkelen.”
Voor Joshua, die uit Engeland komt, betekent Amersfoort nog veel meer. Hij wil niet teveel kwijt over zijn verleden, maar wel dat Amersfoort veel veiliger voelt voor hem: “Ik heb hier veel meer kans om een beter leven te krijgen. Je kunt hier veel meer leren en je krijgt veel meer hulp als je een diagnose hebt, dan waar ik vandaan kom.” De gemeente helpt ook om te kijken wat je later wil worden, zegt Nouri. “Er worden voor scholieren excursies georganiseerd naar bedrijven. Ik vind het heel leuk dat de gemeente dat doet.”
Kickboksen
Wat valt er in Amersfoort eigenlijk te beleven? Volgens Nouri zijn er veel buitenactiviteiten. Er is ook een jongerencentrum in Amersfoort. Saffa: “En de gemeente organiseert ook veel activiteiten. Bijvoorbeeld clinics kickboksen.”
Echt te klagen hebben ze niet over Amersfoort. Er is niets wat ze niet goed vinden gaan in Amersfoort. De woningnood herkennen de jongeren wel, maar vooral bij anderen. Saffa: “Ik ken mensen die al heel lang aan het zoeken zijn.” Verder speelt dat zich allemaal buiten hun blikveld af.
Nu is het dus allemaal fijn, maar willen de jongeren ook blijven? Dat willen ze wel, maar de vraag is of dat gaat lukken. In een ander artikel in De Stadsbron legt Nico Meijer uit dat Amersfoort het onderspit delft vergeleken met andere steden als het gaat om onderwijs. In de stad is slechts ongeveer 1 % van de bevolking student. Minder dan in kleinere steden als Delft, Deventer en Dronten.
Centralisatiebeleid in de jaren ’80 leidde ertoe dat Amersfoort veel HBO-opleidingen prijs moest geven aan Utrecht en ondanks gesprekken tussen Amersfoort en Utrecht, is daar sindsdien geen echte verandering in gekomen. Jongeren die beiaardier willen worden, kunnen wel nog steeds in Amersfoort terecht. En fysiotherapeuten ook. Maar dat willen deze scholieren niet.
Friesland
Fiene wil bijvoorbeeld kinderoncologie verpleegkundige worden. “Sommige kinderen die ik kende zijn doodgegaan aan kanker.” Ze is wel heel erg aan Amersfoort gehecht, maar wil gaan stagelopen en het liefst ook werken in het Wilhelmina Kinder Ziekenhuis. Ook Saffa wil in de zorg werken. Joshua wil een YouTuber worden en het liefst in Friesland gaan wonen. “De rest vind ik te druk.” Nouri weet nog niet wat hij wil worden.
Joshua is eigenlijk de enige die nu al weet dat hij de stad wil verlaten. De anderen zullen dat waarschijnlijk niet doen als het niet nodig is, zeggen ze. Toch zijn zij wat dat betreft een uitzondering. Veel jongeren verlaten de stad namelijk voorgoed. Als om jongeren tussen de 20 en 30 jaar gaat, presteert Amersfoort onder het gemiddelde en dat heeft hiermee te maken.
Ook al doet de stad er zelf weinig aan om hoger onderwijs en daarmee jongeren te behouden, de gemeente constateert bij monde van de woordvoerder van de burgemeester wel dat steeds meer jongeren vanuit huis studeren en zo dus toch in Amersfoort blijven wonen. De druk op de kamermarkt is zo hoog, dat jongeren weer meer thuis blijven wonen terwijl ze een studie in een andere stad volgen. Fiene weet wel waarom: “Ik vind Amersfoort gewoon een prima plek.”