Arm dorp Scherpenzeel. Dreigt te worden opgevreten door grote buurman Barneveld.
Scherpenzeel is Gelders, en de provincie Gelderland vindt het dorp bestuurlijk te zwak om nog langer op eigen poten te kunnen staan. Negentig procent van de in totaal 9.873 Scherpenzelers (op 1 januari 2019) is het daarmee niet eens. Op grond van die stemming heeft het gemeentebestuur de minister van binnenlandse zaken gevraagd de provincie Gelderland terug te fluiten.
Barneveld houdt zich inmiddels gedeisd. Burgemeester Asje van Dijk (ik laat geen gelegenheid voorbij gaan om ’s mans naam voluit te schrijven vanwege die prachtige voornaam Asje), afijn burgemeester Asje van Dijk en zijn wethouders willen om strategische redenen niet al te gretig overkomen.
Al weer heel wat jaren geleden was er sprake van een fusie van de twee Utrechtse gemeenten Renswoude en Woudenberg met het Gelderse Scherpenzeel. Dat is er vanwege de ligging in twee verschillende provincies en onwil van de toenmalige gemeentebesturen nooit van gekomen. In het aanpalende gebied is zo'n intergemeentelijke fusie wel tot stand gekomen: Maarn, Doorn, Leersum, Amerongen, Driebergen-Rijsenburg gingen in 2006 zonder noemenswaardige problemen op in de nieuwe gemeente Utrechtse Heuvelrug die ongeveer 50.000 inwoners telt.
De drie gemeenten Woudenberg, Renswoude en Scherpenzeel zijn nog steeds zelfstandig én, eerlijk is eerlijk, aan de kleine kant om alle wettelijke taken naar behoren te kunnen vervullen. Het rijk schuift steeds meer van die arbeidsintensieve en geld vretende taken richting gemeenten die daartoe samenwerkingsverbanden met elkaar aangaan.
Lappendeken
Op dat vlak vormt het gebied tussen pakweg Amersfoort en Ede een rare lappendeken. Woudenberg maakt deel uit van de regio Amersfoort.
Renswoude (Utrecht) en Scherpenzeel (Gelderland) zijn onderdeel van de regio Foodvalley waarvan Wageningen (G), Ede (G) en Veenendaal (U) de grootste kernen zijn. De Gelderse gemeenten Nijkerk en Barneveld horen ook bij deze Foodvalley.
Als je naar de website van de regio Amersfoort gaat, staan daar de Veluwse gemeenten Nijkerk en Barneveld ook prominent bij. Ze hebben het bestuursconvenant van de regio niet ondertekend, maar voelen zich kennelijk wel verwant met Eemland. Ze eten duidelijk van twee walletjes.
Als Scherpenzeel gedwongen wordt zich door Barneveld te laten overnemen, is het dorp straks een van de vele kernen van deze grote Veluwse gemeente: een soort Voorthuizen, of Kootwijk, of Stroe.
In plaats van de strijd om zelfstandigheid voort te zetten, kunnen de Scherpenzelers wat deze simpele observator betreft, beter op hun schreden terugkeren, en bij Woudenberg en Renswoude aankloppen, onder het zingen van: Mag ik dan bij jou? En nóg slimmer is om ook Leusden daarbij te betrekken.
Leusden is zelf in 1969 ontstaan uit een fusie van Achterveld en Stoutenburg en telt nu 30.000 inwoners. Met z’n vieren kunnen Scherpenzeel, Woudenberg, Renswoude en Leusden een bestuurlijk krachtig geheel worden, met behoud van ieders eigenheid. Naast de gemeente Utrechtse Heuvelrug ligt dan een gemeente Utrechtse Vallei. Met als belangrijkste overeenkomsten: de (intensieve) landbouw, het toerisme en de recreatie. En nu Leusden langzamerhand hét regionale centrum van giga digi-bedrijven aan het worden is, kan die nieuwe gemeente zelfs Utrechtse Silicon Valley worden genoemd.
Bijkomend voordeel voor Leusden is dat het zich op deze manier voor altijd van de dreiging van opgaan in grote buur Amersfoort heeft verlost.