Stichting Bootvluchteling vroeg me of ik als vrijwilliger medisch werk zou willen doen in het vluchtelingenkamp Moria op Lesbos.
Als arts (ex-tropenarts, ex-huisarts) en als mensenrechtenactivist voelde ik daar wel voor. Het is daar immers de ‘grens van Europa’, waar vluchtelingen vastlopen op hun vluchtpoging naar Europa, mede dankzij de Turkije-deal.
Ik noem mezelf maar ‘grensdokter’, want dat is het, lijkt me: werken op de grens, verhalen horen over traumatische en dodelijke grensovergangen, werken ‘aan de grens’ omdat niet alles kan wat je zou willen en wat eigenlijk zou moeten kunnen …
Ik ben voor twee weken naar Lesbos vertrokken, nieuwsgierig en ook wel wat gespannen. Ik hoop via de Stadsbron regelmatig verslag te doen van wat ik aan die grens zal tegenkomen.
Voor meer informatie: www.bootvluchteling.nl
Adriaan van Es
Bekijk andere artikelen van de grensdokter op Lesbos in het dossier.
In het kamp komt niemand uit de kast
Mensen op de vlucht gaan letterlijk grenzen over, vaak omdat hun regering de grenzen van het international recht overschrijdt (geen discriminatie op grond van seksuele geaardheid) of omdat, zoals de homofobe regering of cultuur zal zeggen, de gay people over de grens van moreel goed gedrag heen gaan.
In elk geval is homo-zijn nogal eens een reden om te vluchten.
Op mijn spreekuren voor asielzoekers in Amersfoort kwam ik die vluchtreden regelmatig tegen. Vluchtelingen en IND worstelen met de vraag hoe je die geaardheid kan bewijzen.
Heldin van lesbiennes is de Griekse dichteres Sappho, die een half millennium voor Christus op Lesbos (vandaar de benaming ‘lesbienne’) leefde, in Eressos aan de westkust. Reden om daar eens op bezoek te gaan.
In het dorp ademt alles Sappho.
Citaat uit haar vele gedichten:
en hoe verleidelijk je lacht, het laat zo waar
mijn hart overslaan in mijn borst:
en als ik even in je richting kijk, is 't net of
m'n stem hapert;
mijn tong verstijft, en hele kleine
vlammetjes zijn onder m'n vel gekropen,
met mijn ogen zie ik niets meer, en mijn
oren suizen.
In Moria komen we die vluchtreden niet tegen, ook mijn collega’s niet, zo blijkt bij navraag.
Maar één van de ervaren tolken vertelt me dat het stigma erg groot is en dat de angst om in het kamp in elkaar geslagen te worden te groot is om met het probleem voor de dag te komen.
In hoofdstad Mytilini (en op facebook) is overigens wel een Lesvos LGBTIQ+refugee solidarity groep actief.
Maar waarschijnlijk gaat die ook de grens van Moria niet over.