Stichting Bootvluchteling vroeg me of ik als vrijwilliger medisch werk zou willen doen in het vluchtelingenkamp Moria op Lesbos.
Als arts (ex-tropenarts, ex-huisarts) en als mensenrechtenactivist voelde ik daar wel voor. Het is daar immers de ‘grens van Europa’, waar vluchtelingen vastlopen op hun vluchtpoging naar Europa, mede dankzij de Turkije-deal.
Ik noem mezelf maar ‘grensdokter’, want dat is het, lijkt me: werken op de grens, verhalen horen over traumatische en dodelijke grensovergangen, werken ‘aan de grens’ omdat niet alles kan wat je zou willen en wat eigenlijk zou moeten kunnen …
Ik ben voor twee weken naar Lesbos vertrokken, nieuwsgierig en ook wel wat gespannen. Ik hoop via de Stadsbron regelmatig verslag te doen van wat ik aan die grens zal tegenkomen.
Voor meer informatie: www.bootvluchteling.nl
Adriaan van Es
Bekijk andere artikelen van de grensdokter op Lesbos in het dossier.
Ook in het kamp krijgt de vrouw slaag
Vluchtelingen hebben met geweld te dealen, enorm veel geweld.
In hun land van oorsprong hebben ze vaak al geweld moeten ondergaan, martelingen, verkrachtingen. En als ze dan eenmaal op de vlucht zijn, is er opnieuw geweld, en een grote kans om te verdrinken, of om achtergelaten te worden in een truck van mensensmokkelaars, die na het opstrijken van het geld hun ‘klanten’ letterlijk laten stikken.
Als je dat alles doorstaan en overleefd hebt en je in een vluchtelingenkamp aangekomen bent, dan is er nog steeds veel geweld aanwezig, niet alleen in je herinnering, maar ook om je heen.
Foto van een medisch consult door twee andere dokters.
Vandaag kreeg ik op consult een Afghaanse vrouw met buikpijn van koliekachtig karakter. Ze had zichtbaar veel pijn, geen koorts. De pijn zat in de bovenbuik en alles wees op een galsteenkoliek.
Het bleek dat ze al wist dat ze een galsteen had, en in het ziekenhuis was geweest voor onderzoek. Daar was de galsteen vastgesteld en men had haar geadviseerd zich te laten opereren, vóórdat de galblaas zou gaan infecteren.
Dat advies had ze begrepen, maar ze kon het niet opvolgen. Waarom niet? Ze heeft drie jonge kinderen voor wie ze moet zorgen, en voor die zorg kan ze niet weglopen. Heeft ze ook een man? Ja, ze heeft een man, maar die zorgt niet voor haar, slaat haar alleen maar. Dat deed hij al in Afghanistan, en dat doet hij hier ook. Hij dwingt haar om in de foodrow te gaan staan om eten voor hem te halen.
Wat zou er gebeuren als ze in het ziekenhuis lag? Haar kinderen geen voeding, haar man die niet voor de kinderen zorgt. Geen familie of vrienden die de zorg overnemen.
Nee, dan maar met een pijnlijke galsteen doorgaan met dit leven van geweld.
Is er in het kamp geen zorg voor huiselijk geweld? Ja, er is informele opvang en begeleiding. Maar daar is ze bang voor. Want wat als haar man er achter komt dat ze daar is geweest?
De tolk suggereert dat we de man moeten laten meekomen om uitleg te geven en hem op zijn verantwoordelijkheid (en eigenbelang) te wijzen. Ze snapt het, knikt triest en langzaam en gaat met pijnmedicatie naar ‘huis’.
We hebben haar of haar man nog niet teruggezien.
Geweld heeft geen grenzen.