2 comments

De machtigen van Amersfoort (2)

by Arjeh Kalmann
January 2, 2019at 12:16AM

Dank gemeente Apeldoorn! Dank in het bijzonder Harm Korendijk, bestuurlijk communicatieadviseur van de gemeente Apeldoorn.  

Apeldoorn was een van de gemeenten die de Stadsbron aanschreef om te informeren of zij de namen en woonplaatsen van topambtenaren ook geheim houden, net als de gemeente Amersfoort doet. Op 28 september stond daarover op deze website een stuk onder de kop De machtigen van Amersfoort.  

In het stuk openbaarden we de namen van de 23 topambtenaren en de woonplaatsen van 21 van hen. Onze conclusie: 6 (29%) wonen er in Amersfoort en 15 (71%) daarbuiten. We weten nu dankzij Harm Korendijk uit Apeldoorn dat inderdaad  een ruime meerderheid van de Amersfoortse topambtenaren elders woont, maar minder dan we dachten. 

Onze vraag aan andere gemeenten leverde een veelheid aan antwoorden op, met als rode lijn de alom gedeelde weigering om namen en woonplaatsen van de hoogste ambtenaren te openbaren.  

Petra Faber van de gemeente Haarlemmermeer was wel heel snel klaar: 'We geven de namen en woonplaatsen van onze directie en management in verband met de privacy niet aan derden. Met vriendelijke groet, Petra Faber. Voor alle duidelijkheid: we hadden niet gevraagd om de woonplaatsen, maar om aantallen: hoeveel van de topambtenaren wonen in Haarlemmermeer en hoeveel erbuiten.  

In Haarlem blijkt het nog steeds herfstvakantie te zijn. Bestuurscommunicatieadviseur Rob Broekstra schrijft dat hij ook benieuwd is naar hoe het formeel juridisch zit met het al dan niet openbaar maken van de namen en woonplaatsen van de Haarlemse toppers. ‘Probleem is alleen dat deze week hier herfstvakantie is, dus zijn er geen of nauwelijks (top) ambtenaren aanwezig waar ik mee kan afstemmen. Daarom mijn vraag: wat is jullie deadline?’ Na ons antwoord dat er geen harde deadline is, hebben we nooit meer iets van de heer Broekstra vernomen. Afstemmen duurt kennelijk lang in Haarlem.   

Karin Bekker-de Zeeuw van de gemeente Alphen aan den Rijn leverde een heel keurig antwoord. ‘In onze gemeente hebben we twee directeuren, die beiden niet in Alphen aan den Rijn wonen. Daarnaast hebben we 10 afdelingshoofden. Van deze 10 wonen er zes binnen de gemeente en 4 buiten de gemeente.’ Wat een contrast met de gemeente Assen. Denise Zwep mailt vanuit de Drentse hoofdstad: ‘Bedankt voor uw mail. Wij vinden het niet relevant om deze informatie met u te delen.Succes met het onderzoek.’  

Van Helmond, Emmen, Heerlen, Breda ontvingen we een ontvangstbevestiging op onze vragen en de belofte er snel op te reageren. Nooit meer iets van gehoord. Venlo bleek moeite te hebben met het detecteren van wat topambtenaren zijn (‘we hebben geen ambtelijke diensten meer in de klassieke zin van het woord’) en daarnaast schrijft Adviseur Bestuurlijke Communicatie Hans van den Berk dat Venlo er ook geen behoefte aan heeft ‘partij te worden in een Amersfoorts debat’.  

Terug nu naar Harm Korendijk van de gemeente Apeldoorn.  

Van hem ontvingen we dit staatje:  

staatje gemeente Apeldoorn.png

Kijk, dat is nou ’s een helder overzicht. Van de 15 topambtenaren wonen er 9 buiten Apeldoorn (60%) en 6 in Apeldoorn (40%). 

De Stadsbron stuurde het Apeldoornse staatje naar een van de bestuursadviseurs van de gemeente Amersfoort met het verzoek, in het kader van de Wet Openbaarheid van Bestuur, een dergelijk overzichtelijk schemaatje ook voor Amersfoort te produceren.  

En het wonder geschiedde! Het Apeldoornse voorbeeld sloeg aan. Dit kregen we een paar dagen geleden officieel toegestuurd:  

Schema Amersfoort28122018.jpg

En nu weten we het dus officieel: van de 22 Amersfoortse topambtenaren wonen er 13 oftewel 59% buiten de stad en 9 oftewel 41% in de stad. Wij dachten overigens dat Amersfoort 23 topambtenaren telt, maar kennelijk is één functie opgeheven of is één topambtenaar in rook opgegaan. Opmerkelijk overigens dat Apeldoorn, dat groter is dan Amersfoort, één derde minder topambtenaren telt.  

We vroegen ook hoe hoog de woonwerkvergoeding is die Amersfoort jaarlijks aan de topambtenaren betaalt, maar dat was toch een tikkeltje te simpel gedacht. De gemeente Amersfoort kent namelijk geen reiskostenvergoeding voor woon-werkverkeer, maar medewerkers kunnen bijvoorbeeld wel korting krijgen op een abonnement op het openbaar vervoer of bij de aanschaf van een fiets. We laten dit verder maar zitten.  

De vraag bij dit alles is hoe erg het is dat 59% van de topambtenaren niet woont in de stad waar ze mede aan de touwtjes trekken. Bij de gemeente balen ze van de suggestie uit ons vorige stuk dat ambtenaren die elders wonen, hier hun werk niet goed zouden kunnen doen. Alsof iemand die niet in Amersfoort woont, geen goede ambtenaar zou kunnen zijn.  

Nou hebben wij dat in het geheel niet beweerd, maar we zijn ze zo eigenwijs om te denken dat voor topambtenaren betrokkenheid bij de plaats die ze bestieren, een groot pre is. Regeren vanuit een ivoren toren die je ’s morgens per openbaar vervoer bereikt en ’s avonds weer verlaat, maakt iemand geen slechtere ambtenaar, maar wel een beperktere. Het kan geen kwaad voelsprieten in de samenleving te hebben waarvoor je werkt. Geen functionele voelsprieten, maar échte, op basis van sociale contacten, omgang met je buren, met vrienden van je kinderen of met de vrijwilligers van de voetbalclub om de hoek.   

Waarom moet een burgemeester en de wethouders wel in de plaats wonen waar ze werken en topambtenaren niet? 

De hoogste ambtenaar van Amersfoort, de directeur van de stad zeg maar, Nico Kamphorst, bekleedt al zestien jaar lang topfuncties op het Amersfoortse stadhuis, en woont in Bussum. Durft Amersfoort niet van zo’n man te eisen dat hij verhuist of dat hij anders een leuke baan in Bussum moet zoeken?  

Wordt vervolgd.

(make yourself known using your full name)

comments

Steun de Stadsbron!

U steunt ons met een gift via IDeal al met een bedrag vanaf 2 euro per artikel.

Draag bij!