tags:

Archeologische dienst ontdekt grafheuvel uit bronstijd

by Mariska van Geel
October 29, 2023at 5:32PM

Wat ooit een schoolplein was bij de Bilalschool aan de Leusderweg veranderde eerder dit jaar in een archeologisch opgravingsterrein. Leuk detail: daarbij mochten voor het eerst ook ‘gewone’ Amersfoorters helpen. “Een groot succes”, zegt Maarten van Dijk, van Archeologisch Centrum Amersfoort. De opgravingen zijn inmiddels afgerond.

Toen de school platgegooid werd kregen de archeologen de kans om de grond te onderzoeken. Bij een opgraving in 2000 werd in Nimmerdor een Middeleeuwse nederzetting ontdekt. De kans was groot dat er onder de oude school ook wat moois verborgen lag. Door middel van proefsleuven kwamen de eerste tekenen van een urnenveld uit een grafheuvel tevoorschijn. Amersfoort is gebouwd op licht zand. Elke donkere verkleuring geeft aan dat er iets heeft gestaan. Zelfs boomwortels kunnen op die manier hun afdruk achterlaten.

Grafheuvel

De donkere ronde lijnen, die zichtbaar zijn op het urnenveld, worden greppels genoemd. Zij geven de grootte van een grafheuvel weer. Na de crematie groef men namelijk de grond rondom uit en bedekte daar de resten mee. Hierdoor ontstond een grafheuvel. Deze heuvels werden vermoedelijk voor verschillende overledenen gebruikt omdat er resten van meerdere potten gevonden zijn. In totaal zijn overblijfselen van vier grafheuvels en acht greppels gevonden. Het vermoeden bestaat dat het urnenveld nog veel groter is en dat het doorloopt tot aan de Doornseweg. Maarten schuift een klein plastic bakje naar mij toe met daarin kleine scherven. “Deze zijn uit de greppels gezeefd door vrijwilligers. Het zijn scherven van potten of urnen die in de grafheuvels zaten. Ze dateren uit de late bronstijd tot de vroegere ijzertijd, dus ze zijn zo’n 3.000 jaar oud.” Op de vraag hoe hij in een oogopslag kan zien uit welke tijd de scherven komen pakt hij een klein stukje op en wijst naar de krassen aan de buitenkant. “Deze krassen zijn kenmerkend voor die tijd. Dit werd namelijk met een nagel gedaan. Op die manier versierden ze hun potten. Ze hadden nog geen draaischijf, dus aan de binnenkant zitten geen fijne lijntjes en is het aardewerk vlak.”

Opgravingen.png

Botten

Een tweede bakje is tot de rand gevuld met wat op het eerste oog kleine stokjes lijken. “Menselijke overblijfselen”, licht Maarten toe. Omdat de lichamen gecremeerd werden, zijn sommige botten bewaard gebleven die leveren ons nu heel veel informatie op. Zo kunnen we misschien achterhalen of een grafheuvel door één familie gebruikt werd.” De resten zijn vooral naast de scherven gevonden, wat erop kan duiden dat het geen urnen waren, maar potten. Het is goed mogelijk dat deze in de grafheuvel werden geplaatst omdat men geloofde dat ze een functie hadden in het hiernamaals.

Hoe nu verder?

Inmiddels zijn de resten bijna allemaal gezeefd en begint het gedetailleerde onderzoek. De scherven blijven in Amersfoort, maar de botten worden opgestuurd naar Amsterdam waar een expert ze beter kan bekijken. De laatste jaren is de aandacht voor grafheuvels in heel Europa gegroeid. Een van de redenen is de inzet van nieuwe technieken op het gebied van DNA- en isotopenonderzoek. Hiermee kan onder andere worden achterhaald waar mensen vandaan kwamen. Zo is bekend dat veel Oost-Europeanen op een bepaald moment naar West-Europa zijn vertrokken. Wellicht hebben zij de traditie van de grafheuvels met zich meegenomen.

Rapport

Het Archeologisch Centrum verwacht binnen twee jaar een rapport te presenteren over het urnenveld aan de Leusderweg. Het idee is om daar te zijner tijd een lezing over te organiseren, zodat belangstellenden meer te weten komen over de historie van hun wijk. Kan jij niet wachten tot het zover is? Volg de blog van het Archeologisch Centrum Amersfoort of kom een keer langs. Elke woensdag- en vrijdagmiddag is het centrum geopend van 14.00 tot 16.30 uur. In de expositieruimte zijn vondsten uit Amersfoort te bekijken en kan men ontdekken hoe rijk de geschiedenis van de stad is. Vrijwilligers staan klaar om er alles over te vertellen.

Opgravingswerkzaamheden.png

method

Dit artikel verscheen eerder in de Wijkkrant Amersfoort Zuid.

sources

Wijkkrant Amersfoort Zuid #2 2023
Archief Archeologisch Centrum Amersfoort

    no comments yet

(make yourself known using your full name)

comments

Steun de Stadsbron!

U steunt ons met een gift via IDeal al met een bedrag vanaf 2 euro per artikel.

Draag bij!